این گرامیداشت، فراتر از یک مناسبت تقویمی، دعوتی است به همبستگی جهانی برای شناخت چالشهای مهاجران و قدردانی از نقش سازندهشان در بافت جوامع.
پیشینه این روز به سال ۲۰۰۰ بازمیگردد، زمانی که مجمع عمومی سازمان ملل آن را برای افزایش آگاهی از چالشها و فرصتهای مهاجرت نامگذاری کرد، در پاسخ به رشد فزاینده جابهجاییهای انسانی ناشی از جنگها، فقر و تغییرات اقلیمی. از آن زمان، مهاجرت به عنوان یک نیروی محرک توسعه شناخته شده، جایی که مهاجران با تزریق انرژی تازه به اقتصادها، فرهنگها را غنی میسازند.
با این وجود، این پدیده ریشه در تاریخ بشر دارد، از مهاجرتهای باستانی تا موجهای مدرن، که همواره جوامع را دگرگون کرده و مرزهای پیشرفت را جابهجا نموده است.
بر اساس گزارشهای سازمان ملل و سازمان بینالمللی (IOM) در سال ۲۰۲۵، شمار مهاجران بینالمللی به حدود ۳۰۴ میلیون نفر رسیده، که معادل ۳.۷ درصد جمعیت جهان است و نشاندهنده رشدی چشمگیر از ۲۸۱ میلیون در سال ۲۰۲۰ میباشد.
در همین حال، تعداد آوارگان اجباری تا آوریل ۲۰۲۵ به ۱۲۲.۱ میلیون نفر بالغ شده، هرچند این رقم نخستین کاهش نسبی در بیش از یک دهه را نشان میدهد.
تراژدی مسیرهای مهاجرت نیز دلخراش است؛ از سال ۲۰۱۴ تا پایان ۲۰۲۴، بیش از ۷۲ هزار مرگ و ناپدیدشدن ثبت شده، و سال ۲۰۲۴ با ۸۹۳۸ قربانی، مرگبارترین سال تاریخ مهاجرت بوده که آمار واقعی احتمالاً فراتر از این ارقام است.
با این همه، تناقض آشکاری در رویکرد جهانی به مهاجرت وجود دارد؛ در حالی که مهاجران عمدتا به عنوان موتور نوآوری و رشد اقتصادی عمل میکنند، سیاستهای بسته و رفتارهای مهاجرستیزانه آنها را به حاشیه رانده و به عنوان تهدید جلوه میدهند.
این تناقض نه تنها حقوق انسانی را زیر پا میگذارد، بلکه جوامع میزبان را از پتانسیل عظیم نیروی کار ماهر محروم میسازد. چنین رویکردهایی به جای حل مسئله، نفرت و تفرقه را دامن زده و بحرانهای انسانی را عمیقتر میکنند.
