امروز ۲۷ سرطان/۱۷ جولای مصادف است با روز جهانی عدالت. هر ساله در سراسر جهان از این روز درحالی تجلیل میشود که میلیونها نفر در بسیاری از کشورها با مشکلاتی دستوپنجه نرم میکنند که آنها را از حق داشتن یک زندگی عادلانه محروم میکند.
مردم افغانستان درحالی به استقبال از این روز میشود که قرن هاست پدیدهای به نام «بی عدالتی» اکثریت مردم آن را از پای درآورده و به باور بسیاری از تحلیلگران و مورخان سرآغاز بحرانها و بنبستهای پیدرپی تا امروز بوده است.
نبود عدالت و وجود تبعیضهای قومی، مذهبی و لسانی سبب شده که افغانستان به عنوان کشوری عقب مانده در منطقه و جهان شناخته شود و طی چندین قرن گرفتار انواع آشوبها و منازعات باشد.
جالب این که با وصف عدم رعایت این اصل بشری و انسانی در ساختار سیاسی و اجتماعی افغانستان، حکومتها و سردمداران قدرت در کشور اما مدام در شعار تاکید بر عدالت و مساوات داشته ولی در عمل کاملا خلاف آن عمل کردهاند.
امسال هم درحالی روز جهانی عدالت فرا میرسد که انتقادات از بیعدالتی و وجود تبعیض در افغانستان زیر اداره طالبان بیش از هر زمانی به گوش میرسد.
این گروه پس از تسلط مجدد بر افغانستان، زنان را که نیمی از جمعیت کشور را شکل میدهند از حق تحصیل، کار و سایر آزادیها و فعالیتهای اجتماعی و مدنی محروم ساخته است.
علاوه بر این، وجود فشارها بر اقوام و مذاهب در کشور از دیگر موارد بیعدالتی در وضعیت موجود به حساب میآید که نگرانی شهروندان و جامعه جهانی را برانگیخته است.
به باور برخی از تحلیلگران و جامعه شناسان، اگر سردمداران قدرت در دوران معاصر حداقل به همین اصل انسانی در افغانستان عمل میکردند و مبارزه با بیعدالتی را در لایههای مختلف نظام و جامعه سرلوحه کارشان قرار میدادند امروز مردم افغانستان به عنوان اصلیترین قربانیان بیعدالتی، با چنین بنبست و بحران وحشتناک مواجه نمیشد.