طی روزهای اخیر گزارشهای زیادی از روند بازداشت، اخراج اجباری و آزار و اذیت مهاجران افغان در پاکستان منتشر و همچنان از برخورد دولت آن کشور با مهاجران انتقاد شده است.
در همین حال، سفارت افغانستان زیر اداره طالبان در اسلام آباد به تازگی در اعلامیه از «توقیف خودسرانه» مهاجران از سوی نیروهای امنیتی پاکستان انتقاد و «عمیقا« اظهار نگرانی کرده است.
در بخشی از اعلامیه طالبان آمده است: «در میان افراد اخراجشده، ۱۳۷ نفر، شامل کسانی میشوند که ویزهشان ختم گردیده، اما قبلاً برای تمدید آن درخواست داده بودند. همچنان دارندگان ثبتنام موقت SHARP/UNHCR نیز شامل افراد اخراج شده، میشوند.»
سفارت طالبان همچنان تاکید کرده که «حفظ عزت، حقوق و مصوونیت اتباع افغان مقیم پاکستان اجتناب ناپذیر است.»
گزارشها همچنان میرساند که در میان بازداشت شدگان شمار زیادی از کودکان و زنان نیز شاملاند.
فشارها بر مهاجران افغانستان در پاکستان پیش از این هم جریان داشته و دولت آن کشور هرازگاهی تحت تاثیر عوامل گوناگون حلقه فشار بر مهاجران را تنگتر کرده است.
پاکستان طی 4 چهار دهه اخیر میزبان شمار زیادی از مهاجران افغان بوده که به دلایل ناامنی، بیثباتی و فقر از کشورشان مهاجر شدهاند.
موج جدید مهاجرت افغان به پاکستان پس از سقوط افغانستان در اگست 2021 آغاز شد و در آن شهروندان زیادی به دلایل عمدتا اقتصادی و امنیتی از افغانستان مهاجر شدند.
موج مهاجرت جدید افغانها به پاکستان همزمان بوده با تشدید بحرانهای متعدد داخلی در آن کشور و همچنان تیرگی روابط کابل-اسلام بر سر مسایلی همچون تهدید تروریزم و اختلافات و درگیریهای مرزی.
برخی ناظران معتقدند که بحران امنیتی و اقتصادی پاکستان در سالهای اخیر دولت آن کشور را تحت تاثیر قرار داده و دولت برای کاهش حجم فشار هرازگاهی به کشاندن افکار عمومی به مسئله مهاجرت و افغانستانهراسی روی آورده است.
استفاده دولت پاکستان از موضوع مهاجرت زمانی واضحتر قابل درک است که دیده میشود به موازات تشدید تنشها و اختلافات میان کابل-اسلام آباد روند بازداشت، اخراج و آزار و اذیت مهاجران افغان هم افزایش پیدا میکند.
فشارهای جدید بر مهاجران هم درحالی افزایش پیدا میکند که طی هفتههای اخیر درگیریهای مرزی میان دو کشور رخ داده و همچنان بخشهای از مناطق مرزی پاکستان گواه درگیریها و انفجارات خونین بوده است.
برخی منتقدان اما از شیوه حکومت پاکستان و تحت فشار قرار دادن مهاجران افغان در آن کشور در میانه اختلافات و درگیریها با کابل انتقاد کرده و همواره از اسلام آباد خواستهاند که موضوع مهاجران را به اختلافات سیاسیشان گره نزنند.
به نظر میرسد با تشدید اختلافات و تنشها در روابط کابل-اسلام آباد احتمالا فشارها بر مهاجران بیش از این هم افزایش یابد و آن کشور بخش زیاد از مهاجران دارای مدارک معتبر و بدون مدرک را اخراج کند.
در چنین وضعیتی، انتظار میرود سازمان ملل، نهادهای حقوق بشری و قدرتهای ذیدحل در قضایای افغانستان به موضوع حقوق مهاجران افغان توجه بیشتر کنند و نگذارند اسلام آباد بیش از این مهاجران افغان را در منگنه فشار قرار دهد.