براساس توافق دوحه که چهار سال پیش در پایتخت قطر امضا شد، پس از خروج نظامیان امریکایی و متحدینشان میبایست مذاکرات بین الافغانی صورت گرفت تا زمینهها برای تشکیل یک حکومت فراگیر و همهشمول در افغانستان فراهم میشد.
با امضای توافقنامه دوحه و خروج پر هرجومرج نظامیان امریکایی از افغانستان اما زمینه برای تسلط کامل طالبان بر کشور فراهم شد و موضوع حکومت فراگیر به تدریج به فراموشی سپرده است.
این درحالی بود که طالبان در توافقنامه دوحه به تشکیل حکومت فراگیر و احترام به حقوق بشر به گونه واضح تعهد کرده بود. عدم رعایت این تعهد از سوی طالبان طی بیش از دو سالی که از عمر حکومتشان میگذرد اما همواره از سوی جامعه جهانی، کشورهای منطقه و بسیاری از سیاسیون افغانستان مورد انتقاد واقع شده است.
اینروزها همزمان با چهارسالگی امضای توافقنامه دوحه میان امریکا و گروه طالبان بار دیگر موضوععدم تشکیل حکومت فراگیر در بسیاری محافل سیاسی و رسانهای مورد بحث واقع شده است.
انتقادها از عدم پایبندی طالبان به تعهداتشان در نشستهای جهانی درحالی ادامه دارد که افغانستان هماکنون در انزوای بین المللی به سر میبرد و تا هنوز هیچ کشوری اداره سیاسی موجود در کشور را به رسمیت نمیشناسد.
به تازگی هیئت سیاسی روسیه نیز در پنجاهوپنجمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در جینوا، بر ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان زیر اداره طالبان تاکید کرده است.
روسلان استروگانف، عضو این هیئت گفت که «مسکو با مقامات افغانستان در تماس است و از آنها میخواهد که تعهد قبلی خود را برای تشکیل یک نظام جامع مدیریت عمومی عملی کنند. تنها صلح پایدار در افغانستان توسعه مطلوب کل منطقه را تسهیل میکند.»
پیش از این سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم ابراز امیدواری کرده بود که در افغانستان حکومتی فراگیر متشکل از نمایندگان تمام اقوام و جوانب سیاسی ایجاد شود.
در این سوی دیگر، طالبان اما از یکسو میگویند که تاکید کشورها بر تشکیل حکومت فراگیر مداخله در امور داخلی افغانستان است و از سوی دیگر مدعیاند که حکومت فعلی در کشور همهشمول و فراگیر است.
گذشته از این، پیشتر یکی از سخنگویان طالبان تصریح کرده بوده بود که با سقوط حکومت پیشین افغانستان به رهبری اشرف غنی موضوع تشکیل حکومت فراگیر در کشور منتفی است.
با این که انتقادها از آنچه که انحصار قومی و گروهی قدرت در افغانستان گفته میشود بارها در داخل و خارج افغانستان مطرح گردیده ولی به نظر میرسد طالبان تاهنوز تمایل چندان برای شنیدن این انتقادها نداشتهاند.
آنچه اکنون اما مایهی نگرانی جهانیان و مردم افغانستان است تداوم وضعیت فعلی و گسترش روزافزون فقر، بیکاری و ادامه کشمکشها بر سر توزیع قدرت است که البته بیشترین آسیب را هم از این وضعیت مردم متحمل خواهند شد.
