دوازدهم آگوست، روز جهانی جوانان، فرصتیست برای تبریک، تأمل و تحلیل. این روز نهتنها بهمنظور بزرگداشت ظرفیتهای بیبدیل جوانان است، بلکه روزی است برای فریاد زدن بر سر جهانی که هنوز جوانان را قربانی ترور، فقر، تبعیض و بیتوجهی ساختاری میکند. از خاورمیانه تا آفریقا، از کابل تا غزه، هنوز صدای جوانان شنیده نمیشود؛ و این سکوت، زمینهساز فاجعهای جهانی است.
با تمام محرومیت ها و چالش های که امروز جوانان در افغانستان دست و پنجه نرم می کنند؛ از همینجا، به همه آنها از پسر و دختر و بهویژه به دختران کشورم، این روز را صمیمانه تبریک میگوییم. شما سرمایههای بیبدیل ملت هستید، قلب تپنده فردا و امیدهای خاموششده امروز.
اما آیا این روز، تنها یک تقویم نمادین است؟ یا آیینهایست که چهره پنهان ظلم، تبعیض و استثمار را بازتاب میدهد؟
جوان، نیروی پیشران هر ملت است. کشورهایی که دروازههای توسعه را گشودهاند، ابتدا دروازه اندیشههای جوانان خود را باز کردند. آنها فهمیدهاند که انرژی خلاق جوان، اگر بهدرستی هدایت شود، میتواند فقر را نابود کند، فساد را به چالش بکشد و تمدنی نو بنا گذارد. بیدلیل نیست که دشمنان ملتها، همواره در کمین ذهن و روان جوانان نشستهاند.
امابا تأسف باید نوشت که هیچ دولت در افغانستان، نه در جمهوریت کرزی و اشرف غنی و نه حکومت سرپرست فعلی (طالبان) برنامهای ساختاری و بنیادین برای توانمندسازی جوانان نداشته است. میلیاردها دالر کمک جهانی در دوران جمهوریت وارد کشور شد، اما نه برای آموزش صرف شد، نه برای اشتغال و نه برای پرورش استعدادهای جوان. دغدغه آنها نه نسل آینده، که فقط جیب خود و قبیله شان بود. آنها نه دولتمرد، که بازرگانان قدرت بودند و قربانی این بیکفایتی، نسلی است که یا مهاجر شد، یا معتاد، یا به ناچار خاموش ماند.
تروریزم مدرن، ابزار کثیف امپریالیسم است. امریکا و متحدانش، از جوانان فقیر خاورمیانه و آفریقا، گروههایی چون داعش، بوکوحرام، جندالله (جند شیطان)، جیشالعدل (جیش الظلم) و جبههالنصره ساختند تا ثبات منطقه را نابود کنند و با ایجاد ناامنی مستمر، بقای رژیم صهیونیستی را تضمین نمایند. جوانی که به جای کتاب، اسلحه به دستش دادند، فریاد مظلومانهایست علیه جهانی که فرصت نداد بیاندیشد، بلکه فقط کشت.
اینجاست که وظیفهی عالمان دین و روشنفکران آغاز میشود. باید به جوانان گفت: این گروههای تروریستی، حرامیانیاند که هیچ نسبتی با اسلام ناب ندارند. اسلام دین عشق و عدالت است، دین کسب علم و دانش است، دین اخلاق و محبت است نه خشونت و خونریزی. فریب فتواهای دروغ و شبهاسلام گروه های تروریستی را نخورید؛ اینان دشمنان آینده شما هستند.
طالبان که با ادعای دینداری بازگشتهاند، در عمل در حال نابود کردن روح اسلاماند. چه توجیهی دارد که نیمی از جمعیت جوان کشور را یعنی دختران از تحصیل محروم شوند؟ مگر نه اینکه پیامبر اکرم (ص) فرمود: “طلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه”؟
تحصیل دختران، حتی مهمتر از تحصیل پسران است. چون این دختراناند که مادران فردا میشوند، و مادری که آگاه باشد، جامعهای متعالی میسازد. علمآموزی، نیاز فطری هر انسان است. طالبان اگر میخواهند تاریخ آنها را با احترام یاد کند، باید دروازه های مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران بگشایند و به جوانان آزادی اندیشه و انتخاب بدهند.
جوانان افغانستان! بدانید شما تنها نیستید. آینده از آنِ شماست. اما هیچ آیندهای بیتلاش، بیتفکر و بیتعهد ممکن نیست.
از جوانیتان برای ساختن استفاده کنید. ورزش کنید، کتاب بخوانید، حرفهای بیاموزید، زبان بیاموزید، دنیا را بشناسید و خود را کشف کنید. وقتتان را خرج سرگرمیهای بیفایده نکنید. شما نه برای لهو، که برای ساختن آمدهاید.
روز جهانی جوانان، تنها روز تبریک نیست؛ روز تلنگر است. تلنگری به قدرتهایی که جوانان را استثمار میکنند، به حکومتهایی که جوانی را حرام میکنند، و به نسل جوانی که باید بیدار شود و ندای «من میتوانم» را فریاد بزند.
امروز، ما همگی مسئولیم: دولتها، عالمان دین، والدین، رسانهها و خود جوانان. افغانستان، اگر دوباره برخیزد، با تکیه بر نیروی جوانانش برخواهد خاست.
بیایید این روز را نه فقط جشن بگیریم، که آغاز تعهدی تازه بدانیم برای ساختن، برای آموختن و برای آزاد زیستن.