سه سال پیش در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ بین ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان در دوحه، توافقنامه صلح افغانستان یا توافقنامه دوحه، امضا شد.
پیمانی دوجانبه میان ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان که قرار بود بر مبنای این توافق حملات طالبان به نیروهای دولتی سابق، قطع شود و مذاکرات بین الافغانی میان هیئت نمایندگان طالبان(امارت) و نمایندگان حکومت سابق(جمهوریت) به طور جدی آغاز گردد و نیروهای خارجی ضمن نظارت بر مذاکرات بین الافغانی، پس از به وجود آمدن صلح و تشکیل حکومت ملی که طالبان نیز به عنوان بخشی از آن در نظر گرفته شده بود، کشور را در طی زمانبندی مشخص و هدفمند در راستای تثبیت صلح در افغانستان، ترک نمایند.
بنابراین مفاد این پیمان شامل، خروج تمام نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان، تعهد طالبان برای جلوگیری از فعالیت‌های القاعده در مناطق تحت کنترل طالبان و مذاکرات بین طالبان و جمهوری اسلامی افغانستان بود و ایالات متحده قبول کرد که اگر طالبان به تعهدات خود عمل کنند، سطح نیروهای خود را از ۱۳٬۰۰۰ به ۸٬۶۰۰ در ژوئیه ۲۰۲۰ کاهش خواهد داد و در طول ۱۴ ماه تمام نیروهای خود را خارج خواهد کرد، همچنین ایالات متحده متعهد به غیرفعال کردن پنج پایگاه نظامی طی ۱۳۵ روز و همچنین پایان تحریم‌های اقتصادی علیه طالبان تا ۲۷ اوت سال ۲۰۲۰ شد.
اما فاجعه، پس از روی کار آمدن (جو بایدن) آغاز شد و او با شکستن پیمان دوحه، گام اول را در به وجود آمدن بحرانی جدید در افغانستان برداشت.
وی بدون توجه به مفاد توافقنامه، نیروهای آمریکایی را به بدترین شکل ممکن و با به جا گذاشتن تجهیزات نظامی فراوان از کشور افغانستان خارج کرد و در پی آن نیز نیروهای ناتو یکی پس از دیگری پس از آمریکا از کشور گریختند.
از سوی دیگر ۴۵ روز پس از توافق، طالبان بیش از ۴۵۰۰ عملیات نظامی در افغانستان انجام دادند که بیش از ۷۰٪ در مقایسه با همان دوره در سال قبل افزایش داشت و بیشتر از ۹۰۰ نیروی امنیتی در این دوره کشته شدند، در حالی‌که سال قبل در همان دوره حدود ۵۲۰ نیرو کشته شده بودند.
اما شاید آنچه که می توان از آن به عنوان تیر خلاص به پیشانی جمهوریت نام برد، فرار رییس جمهور، ارگ نشینان وقت و تمام رهبران سیاسی بود که اندک امیدهای مردم در تشکیل حکومت مردمی و عدم سلطه مجدد امیران امارت را تبدیل به یأس کرد.
به این ترتیب با پیمان شکنی دو طرف پیمان صلح دوحه و فرار سران حکومتی و بسیاری از نمایندگان مجلس و رهبران سیاسی، کشور پا به بحرانی عمیق گذاشت و ایالات متحده آمریکا به دلیل نقض پیمانی که از سوی طالبان صورت گرفته بود، تحریم های اقتصادی همه جانبه را نیز بر افغانستان تحمیل کرد که نتیجه آن چیزی جز تشدید بحران اقتصادی در کشور نبود.
از سوی دیگر طالبان پس از تسلط بر افغانستان، تمام نیروهای مخالف خود را از سر راه برداشت و به صورت کاملا تک قومی و بدون در نظر گرفتن آراء مردم افغانستان، پرچم امارت را بر فراز ارگ بلند کرد.
اکنون پس از گذشت سه سال از این توافق در هم شکسته و منتقض، مردم افغانستان در سخت ترین شرایط اقتصادی به سر می برند و با فقر و گرسنگی شدید در حال دست و پنجه نرم کردن هستند و طالبان نیز بدون توجه به مفاد توافق دوحه مبنی بر تشکیل حکومت ملی، هیچ اقدامی در این راستا انجام نداده و کماکان با سرپرست وزیران، در حال تحکیم پایه های امارت خویش است.
