رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در نشست شورای امنیت درباره افغانستان، اظهار داشت که محکوم کردن تعامل با طالبان راهحل مناسبی نیست. او تصریح کرد که تعامل با طالبان به معنای عادیسازی روابط یا به رسمیت شناختن این گروه نمیباشد.
وی افزود که هدف از این تعامل، نظارت بر تحولات و جلوگیری از وخامت بیشتر شرایط در افغانستان است.
با گذشت چند سال از تسلط طالبان بر افغانستان، عملکرد این گروه همچنان در مرکز توجهات جهانی قرار دارد. رفتارهای طالبان، بهویژه در زمینه حقوق بشر و محدودیتهایی که بر زنان و دختران اعمال کردهاند، نگرانیهای بینالمللی را دوامدار کرده است. از سوی دیگر، نحوه تعامل جامعه جهانی با طالبان، موضوعی حساس و بحثبرانگیز بوده است.
سخنان رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل، و بیانیه مشترک کشورهای عضو شورای امنیت نشاندهنده این تنش و دوگانگی در رویکرد جامعه بینالمللی است.
تاکید اوتونبایوا نشاندهنده این است که بخشی از جامعه بینالمللی به تعامل با طالبان بهعنوان یک ابزار ضروری برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع افغانستان نگاه میکند. هدف از این تعامل، نه به رسمیت شناختن طالبان، بلکه حفظ کانالهای ارتباطی و نظارت بر تحولات داخلی افغانستان است.
این رویکرد بیشتر یک استراتژی عملگرایانه است که میخواهد از بحرانهای گستردهتر، مانند فروپاشی اقتصادی و فاجعه انسانی در افغانستان، جلوگیری کند.
در مقابل، بیانیه مشترک ۱۴ کشور عضو شورای امنیت و دیگر امضاءکنندگان، تأکید بر تعهد جامعه جهانی به اصول حقوق بشر و محکومیت اقدامات طالبان دارد. کشورهای امضاءکننده، محدودیتهای جنسیتی و نقض حقوق زنان و دختران را بهشدت مورد انتقاد قرار داده و از طالبان خواستهاند تا این سیاستها را لغو کند. آنها همچنین هشدار دادهاند که ادامه این رویکردها مانع هرگونه مشروعیت و همکاری بینالمللی با این گروه خواهد بود.
بنابر این نگاه جامعه جهانی به طالبان همچنان همراه با تردید و احتیاط است؛ از یک سو، به رسمیت نشناختن این گروه و فشارهای دیپلماتیک به وضوح نمایانگر عدم پذیرش سیاستهای آنهاست، اما از سوی دیگر، تعامل محدود با طالبان به عنوان روشی برای جلوگیری از وخامت اوضاع انسانی و حفظ نظارت بینالمللی بر افغانستان، بخشی از سیاست عملی جهان شده است. این تعادل شکننده، سرنوشت آینده افغانستان و جایگاه طالبان در نظام بینالملل را تعیین خواهد کرد.