این نهاد بینالمللی روز گذشته (یکشنبه، ۱۶ قوس) طی پیامی در شبکه اجتماعی ایکس تأکید کرد که سطوح سوءتغذیه میان زنان و کودکان ممکن است به میزانی بیسابقه در سالهای اخیر برسد. این اعلام، زنگ خطری برای حکومت طالبان و دیگر نهادهای مسئول داخلی و بینالمللی است تا در برابر وخامت اوضاع بشری در این کشور جنگزده، اقدامی فوری اتخاذ کند.
بر اساس گزارشهای سازمان ملل متحد، حدود ۳.۵ میلیون کودک زیر پنج سال در افغانستان از سوءتغذیه حاد رنج میبرند، در حالی که بیش از نیمی از جمعیت کشور -نزدیک به ۲۳ میلیون نفر- به کمکهای بشردوستانه نیازمند هستند.
این آمار، تصویری تلخ از عمق بحران را ترسیم میکند که با بازگشت گسترده مهاجران، فشار بیشتری بر منابع محدود وارد کرده است. چنین ارقامی نه تنها نشاندهنده گستردگی مشکل است، بلکه بر لزوم توزیع عادلانه کمکها تأکید دارد.
عوامل اقتصادی مانند بیکاری گسترده، تحریمهای بینالمللی، کاهش کمکهای خارجی و نبود سرمایهگذاری، ریشههای اصلی این بحران را تشکیل میدهند. این عناصر، زنجیرهای از فقر و گرانی مواد غذایی و سوختی را به وجود آورده که خانوادهها را در تنگنا قرار میدهد. بنابراین، بدون مداخله هماهنگ، زمستان امسال میتواند به نقطه عطفی در وخامت اوضاع تبدیل شود و جان میلیونها نفر را تهدید کند.
با این حال، تضاد آشکاری میان پتانسیل کمکهای بینالمللی و موانع سیاسی وجود دارد؛ از یک سو، نهادهایی مانند برنامه جهانی غذا آماده ارائه حمایت هستند، اما از سوی دیگر، تحریمها و عدم هماهنگی با حکومت طالبان، جریان کمکها را مختل کرده است. این تناقض، نه تنها تلاشهای بشردوستانه را ناکارآمد میسازد، بلکه بر رنج مردم میافزاید و فرصتهای نجات را از دست میدهد.
در مقایسه با سالهای گذشته، بحران فعلی با بازگشت مهاجران و تشدید سرما، ابعاد وسیعتری یافته است؛ وضعیتی که در دوران پیشین، کمکهای خارجی تا حدی تعدیلکننده بود، اما اکنون کاهش سرمایهگذاریها، وضعیت را به مراتب وخیمتر کرده است. مقابله با این شرایط نیازمند رویکردی متفاوت است که حکومت طالبان را به همکاری با نهادهای جهانی ترغیب کند، در غیر این صورت، فاجعهای بزرگتر از بحرانهای پیشین رخ خواهد داد.
ریشه این بحران عمدتا به سقوط دولت پیشین و تسلط دوباره طالبان بازمیگردد که منجر به انزوای اقتصادی افغانستان شد؛ از آن زمان، تحریمها و کاهش کمکها، سوءتغذیه را از یک مشکل موردی به یک معضل ملی تبدیل کرده است. این وضعیت، درسهایی برای آینده ارائه میدهد که بدون رفع ریشهها، هیچ راهحلی پایدار نخواهد بود و زمستان پیشرو، آزمونی حیاتی برای همه بازیگران خواهد بود.
با این همه، اگر حکومت طالبان با هماهنگی نهادهای خارجی، کمکهای فوری را توزیع کند، این میتواند نقطهای روشن در کارنامهاش باشد؛ اما بیتوجهی به این بحران، خطر فاجعه انسانی را دوچندان خواهد کرد. جامعه جهانی باید فراتر از تحریمها، بر نجات جانها تمرکز کند تا افغانستان از این گرداب رهایی یابد.
