کمبود داروهای حیاتی و محدودیت دسترسی زنان به خدمات بهداشتی در افغانستان، به بحرانی انسانی بدل شده است که هر روز جان هزاران زن و نوزاد را در معرض خطر قرار می‌دهد. گزارش تازهٔ صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) بار دیگر بر این واقعیت تلخ تأکید می‌کند که نظام صحی کشور، به‌ویژه در حوزهٔ بهداشت باروری، در وضعیت شکننده و نگران‌کننده‌ای قرار دارد.
در حالی‌که فقر گسترده، ناامنی و فروپاشی ساختارهای خدمات عمومی فشار سنگینی بر نظام بهداشتی افغانستان وارد کرده است، محدودیت‌های طالبان بر فعالیت زنان در نهادهای صحی نیز به یکی از موانع عمده در ارائهٔ خدمات مؤثر تبدیل شده است. این محدودیت‌ها نه‌تنها زنان کارمند صحی را از حضور در محیط کار بازداشته، بلکه دسترسی زنان دیگر را نیز به مراقبت‌های ضروری در زمینهٔ بارداری، زایمان و سلامت نوزادان به‌شدت کاهش داده است.
در بسیاری از مناطق دورافتاده، نبود امکانات ابتدایی همچون دارو، وسایل ولادی و قابله‌های آموزش‌دیده، موجب شده است که زنان ناچار شوند در خانه و بدون کمک متخصصان زایمان کنند؛ وضعیتی که خطر مرگ‌ومیر مادران و نوزادان را به‌گونهٔ نگران‌کننده‌ای افزایش داده است. بر اساس ارزیابی نهادهای بین‌المللی، افغانستان هم‌اکنون یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران در جهان را دارد و تداوم وضعیت کنونی می‌تواند این آمار را به‌مراتب وخیم‌تر سازد.
تلاش‌هایی چون همکاری صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با صندوق بشردوستانهٔ افغانستان برای بهبود خدمات در مراکز درمانی، از جمله شفاخانهٔ ولسوالی آقچه، گامی مثبت و ضروری به شمار می‌رود؛ اما این اقدامات به‌تنهایی پاسخ‌گوی نیازهای گسترده و عمیق نظام بهداشتی کشور نیست. اگر جامعهٔ جهانی و نهادهای داخلی نتوانند منابع مالی و انسانی لازم را برای بازسازی و تقویت شبکهٔ خدمات بهداشت باروری فراهم کنند، بحران کنونی می‌تواند به فاجعه‌ای درازمدت و غیرقابل جبران تبدیل شود.
بهداشت باروری، صرفاً یک مسئلهٔ فنی یا خدماتی نیست؛ بلکه با کرامت انسانی، حق حیات و جایگاه زنان در جامعه پیوندی ناگسستنی دارد. نادیده گرفتن آن، به‌معنای نادیده گرفتن نیمی از جمعیت کشور و آیندهٔ نسل‌های بعدی افغانستان است.