اخیراً روزا اوتونبایوا، رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، در نشست شورای امنیت سازمان ملل در نیویارک که به ریاست دانمارک برگزار شد، از طالبان خواست تا برای بازگشت افغانستان به جامعه جهانی، به تعهدات بینالمللی این کشور پایبند باشند.
او روز گذشته (دوشنبه، ۲۰ حوت) در سخنرانی خود اظهار داشت که مردم افغانستان از انزوای روزافزون کشورشان نگراناند و این وظیفه حاکمان کنونی است که با برداشتن گامهای عملی، اراده خود را برای ادغام مجدد در نظام جهانی نشان دهند.
به گفته اوتونبایوا، طالبان بهصورت گزینشی برخی تعهدات بینالمللی را به بهانه حاکمیت ملی یا مغایرت با سنتها نادیده گرفتهاند، رویکردی که پیامدهای سنگینی برای افغانستان به همراه داشته است.
این اظهارات درحالی مطرح میشود که با بازگشت طالبان به قدرت در بیش از سه سال گذشته، به نظر میرسد افغانستان زیر اداره این گروه از پاسخگویی به قوانین بینالمللی فاصله گرفته و خود را جدا از جامعه جهانی میبیند.
این انزوا نهتنها فشارهای سیاسی و اقتصادی بر حکومت طالبان را افزایش داده، بلکه مردم افغانستان را نیز با چالشهایی چون فقر گسترده، بحران انسانی، موج بیسابقه مهاجرت و ناامیدی نسبت به آینده مواجه کرده است.
کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند ثبات نسبی کشور را به خطر اندازد و چشمانداز آینده را تیرهتر کند.
یکی از انتظارات اصلی جامعه بینالمللی از طالبان، تشکیل حکومتی فراگیر است که نماینده همه اقشار، اقوام و مذاهب باشد.
مطالبه فوق، نهتنها ریشه در تنوع و تکثر جامعه افغانستان دارد، بلکه بخشی از مسئولیت طالبان در قبال مردم و نظام جهانی نیز محسوب میشود. در جامعهای با چنین تنوعی، رعایت حقوق همه گروهها و مشارکت آنها در ساختار قدرت، لازمه برقراری عدالت و ثبات است.
با این حال، طالبان تاکنون در این مسیر گام موثری برنداشتهاند و این ناکامی، انزوای سیاسی و اجتماعی کشور را تشدید کرده است.
عدم پایبندی طالبان به تعهدات بینالمللی، افغانستان را از فرصتهای مشارکت در نظام جهانی محروم ساخته و پیامدهای ناگواری برای مردم و امنیت منطقه به دنبال داشته است.
اگر طالبان به دنبال کسب مشروعیت بینالمللی و بهبود وضعیت کشور هستند، تشکیل حکومتی فراگیر، احترام به حقوق همه گروهها و پایبندی به اصول جهانی، ضرورتی اجتنابناپذیر است.
بدون این اقدامات، آینده افغانستان در هالهای از ابهام و چالش باقی خواهد ماند و فرصتهای توسعه پایدار از دست خواهد رفت. در مقابل، تعهد به این اصول میتواند پلی برای بازگشت افغانستان به جامعه جهانی باشد و رنجهای مردم این سرزمین را کاهش دهد.
