بخش زنان سازمان ملل متحد در گزارشی اعلام کرده است که از زمان تسلط طالبان بر افغانستان، زنان این کشور بهطور چشمگیری از آموزش، اشتغال و سایر شاخصهای توسعه انسانی عقب ماندهاند. بر اساس این گزارش، از هر ده زن افغان، هشت نفر از فرصتهای تحصیل و کار محروماند و کشور با داشتن ۷۶ درصد فاصله میان زنان و مردان در حوزههای بهداشت، آموزش، شمول مالی و تصمیمگیری، دومین شکاف جنسیتی بزرگ در جهان را دارد. این شاخصها وضعیت زنان را در پنج بُعد «زندگی سالم»، «آموزش و مهارتآموزی»، «اشتغال و شمول مالی»، «مشارکت در تصمیمگیری» و «رهایی از خشونت» ارزیابی کرده و تصویری روشن از محدودیتهای گسترده بر زندگی زنان افغان ارائه میدهد.
این آمار صرفاً مجموعهای از ارقام نیست، بلکه بیانگر بحرانی عمیق و ساختاری در جامعه افغانستان است؛ بحرانی که در آن نیمی از جمعیت کشور عملاً از حیات اجتماعی، اقتصادی و آموزشی کنار گذاشته شدهاند. سیاستهای سختگیرانه و تبعیضآمیز طالبان علیه زنان، فرصتهای رشد فردی و جمعی را از میان برده و آیندهی توسعه کشور را با خطر جدی روبهرو کرده است. وقتی ۸۰ درصد زنان از تحصیل و اشتغال محروم میشوند، چرخهی فقر، وابستگی و عقبماندگی تداوم مییابد و جامعه از درون فرسوده میگردد.
افغانستان امروز در نقطهای قرار دارد که بازسازی و پیشرفت آن بدون مشارکت زنان ناممکن است. شاخصهای جهانی نشان میدهد که توسعه پایدار تنها زمانی تحقق مییابد که زنان در عرصههای تصمیمگیری، اقتصاد و آموزش حضور فعال داشته باشند. حذف زنان نهتنها نقض آشکار حقوق انسانی است، بلکه بهمعنای از میان رفتن نیمی از ظرفیت انسانی کشور برای ساختن آیندهای بهتر است.
گزارش سازمان ملل متحد که با حمایت مالی اتحادیه اروپا تهیه شده، زنگ خطری جدی برای جامعه جهانی است. اگر وضعیت کنونی ادامه یابد، نهتنها زنان بلکه تمام افغانستان در مسیر سقوط بیشتر اقتصادی و اجتماعی قرار خواهد گرفت. جامعه جهانی باید از مرحلهی هشدار و محکومیت فراتر رود و برای حمایت عملی از زنان افغان در زمینههای آموزش، اشتغال و مشارکت اجتماعی گامهای مؤثر و هدفمند بردارد. آیندهی افغانستان تنها با توانمندی و حضور زنان آن ممکن است — نه با حذف و خاموشی آنان.