سران کشورهای عضو سازمان شانگهای اخیرا طی نشستی در شهر آستانه پایتخت قزاقستان بر ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان تاکید کردهاند.
این کشورها ایجاد حکومت فراگیر و همهشمول با مشارکت گسترده اقوام و مذاهب را زمینهساز صلح و ثبات پایدار در کشور خوانده و آمادگی خود را برای همکاری در عادیسازی اوضاع افغانستان اعلام کردند.
در نشست شانگهای، رهبران و نمایندگان روسیه، پاکستان، ایران، تاجیکستان، اوزبیکستان، ترکمنستان، چین، هند، قزاقستان، قرغیزستان، بلاروس، منگولیا، آذربایجان، قطر، امارات متحده عرب و ترکیه شرکت داشتند.
انتونیو گوترش، سرمنشی ملل هم در این نشست تاکید کرد که در افغانستان به صلح و یک حکومت همه شمول نیاز است که به گفته وی، حقوق بشر را احترام بگذارد و با جامعه جهانی مدغم شود.
آقای گوترش گفت: «ما در افغانستان به صلح و حکومت همهشمول نیاز داریم که به حقوق بشر احترام بگذارد و با جامعه جهانی مدغم شود.»
حکومت طالبان در واکنش به این خواستها گفته مسئله حکومت فراگیر موضوع داخلی افغانستان است و کشورها نباید در این مورد موضعگیری کنند.
بحث ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان درحالی مطرح میشود که در نزدیک به سه سال گذشته حکومت طالبان به این خواست بینالمللی توجه نکرده و آن را یک موضوع داخلی غیرقابل بحث عنوان کرده است.
آنچه اما ضرورت بحث ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان را برجسته میسازد وضعیت بحرانی افغانستان است که نیازمند مشارکت همه نیروها و ظرفیتهای سیاسی و اجتماعی است. مشارکت اقوام و مذاهب گوناگون در ساختار سیاسی افغانستان از یک سو ظرفیتهای داخلی را برای توسعه و رشد افغانستان فعلی تقویت میکند و از سوی هم، امکان تنشها و منازعات داخلی را از بین میبرد.
کارشناسان و منتقدان طالبان میگویند که طالبان با فروکاست مسئله حکومت فراگیر در حد یک موضوع کوچک داخلی، در پی حذف سیستماتیک سایر نیروهای سیاسی، اقوام و مذاهب از متن جامعه افغانستان هستند.
این درحالی است که تجربه حداقل نیم قرن اخیر در کشور تا جایی این مسئله را ثابت کرده که حکومتهای تکقومی و گروهی از حمایت وسیع مردمی برخوردار نبوده و در درازمدت نتوانسته افغانستان را از گرداب بحرانهای پیدرپی نجات دهد.
جامعه بینالمللی و کارشناسان هم ناظر بر همین اوضاع بر شکلگیری حکومت فراگیر در کشور تاکید میکنند تا از این رهگذر زمینهها برای ایجاد افغانستان باثبات و امن فراهم شود.
