نویسنده: علی نجافی
تهدید دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا دایر بر بازپسگیری فرودگاه نظامی بگرام و موضعگیریهای متفاوت در قبال آن، احتمال ظهور و شکلگیری ائتلافهای جدید را تقویت کرده است.
در حالی که جناح میانهروِ قندهاریها به رهبری ملا هیبت الله با حمایت روسیه، چین و ایران، مخالفت صریح و قاطع خود را با ادعای ترامپ اعلام کرده است؛ جناح تندرو حقانیها تا کنون موضع صریح در این زمینه نگرفته است.
این سکوت معنادارِ جناح حقانیها نشانگر رضایت آنان از تحویلدهی پایگاه نظامی بگرام به امریکاست. به نظر میرسد ترامپ و زلمی خلیلزاد با فشار آوردن بر طالبان از طریق درخواست استرداد فرودگاه بگرام، قصد دارند یا جناح حقانیها را که روابط پنهان و نزدیک با غربیها دارند، بر افغانستان مسلط سازند و یا وزنهی آنان را در معادلات درون طالبان تقویت کنند.
از طرف دیگر، این درخواست و تهدید امریکا با واکنشهای متفاوت در میان اپوزیسیون امارت طالبان مواجه شده است. در حالی که تاجیکها و جبهۀ ملی مقاومت با استرداد بگرام مخالفت کردهاند و استاد عطا آن را وطنفروشی تعبیر نموده است؛ سخنگویان مارشال دوستم، وی و جنبش شمال را کلید فتح بگرام برای امریکا توصیف کردهاند. علاوه بر دوستم، شمار دیگر از بقایای نظام سابق و جریانهای مخالف طالبان، از ادعای ترامپ استقبال کرده و آن را مقدمۀ آزادی افغانستان دانستهاند.
سیر تحولات و موضعگیریها تا اینجا نشان میدهد که در واکنش به ادعای ترامپ، بخشی از طالبان (جناح قندهاریها) و بخشی از اپوزیسیون (تاجیکها و جبهۀ ملی مقاومت) در موضع واحد و همسو قرار گرفتهاند و بخش دیگر از طالبان (جناح حقانیها) با مجموعۀ دیگر از اپوزیسیون (دوستم و برخی از بقایای نظام جمهوریت) در موضع واحد و همسو جای گرفتهاند
طبعاً موضع و ائتلاف اول، مورد حمایت روسیه و چین و ایران قرار دارد و موضع و ائتلاف دوم، مورد حمایت امریکا و غرب.
در نهایت با توجه به تحولات و موضعگیریهای پیشگفته، به نظر میرسد ائتلافها و همسوییهای جدید در حال ظهور و شکلگیری است که اگر منجر به جنگ و ویرانی نشود، به نفع کشور و مردم افغانستان است.