بایدن همچنان گفت: «طی ۲۰ سال جنگ در افغانستان دو هزار ۴۶۵ امریکایی کشته و ۲۰ هزار و ۷۶۸ دیگر از نیروهای ما در این کشور زخمی شدهاند … من باور دارم که تاریخ نشان خواهد داد این تصمیم درستی بود. اما میدانم که سخت بود. پس از دههها از دست دادن برادران و خواهرانتان، از جمله در هنگام خروج، درد همچنان واقعی بود.»
این اظهارات بایدن در حالی مطرح میشود که با گذشت بیش از سه سال از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، بارها از نحوه خروج بیبرنامه و غیرمسئولانه ایالات متحده از این کشور در محافل داخلی و بینالمللی انتقاده شده است.
در داخل امریکا نیز مقامها و سیاسیون آن کشور خروج ایالات متحده از افغانستان را «لطمه بزرگ» برای آن کشور عنوان میکنند و حتی دولت بایدن را مسئول حوادث خونبار در هنگام خروج قلمداد میکنند که در آن دهها تن کشته و زخمی شدند.
پیشتر دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب امریکا طی سخنانی از نحوه خروج نظامیان ایالات متحده از افغانستان انتقاد کرد، آن «نمایش ترسناکی» خواند و افزود که نیروهای امریکایی طبق برنامه او از این کشور بیرون نشدند.
مقامهای بلندپایه نظامی امریکا در بیش از سه سال گذشته بارها به موضوع خروج نظامیان آن کشور از افغانستان اشاره کردهاند و از عواقب و پیامدهای این تصمیم همواره هشدار دادهاند.
به عنوان نمونه، حدود سه ماه پیش جنرال فرانک مککنزی، جنرال بازنشسته و فرمانده وقت نیروهای ایالات متحده در شرق میانه (سنتکام) در مصاحبه با شبکه خبری «سی-سپن» گفت که خروج نیروهای بینالمللی به رهبری امریکا از افغانستان را توصیه نکرده بود و پیامدهای آن برایش «تلخ» است که برای همیشه با او باقی خواهد ماند.
این جنرال امریکایی همچنان در مورد خروج نیروهای کشورش از افغانستان گفت که او و سایر رهبران ارشد نظامی از احتمال سقوط دولت افغانستان پس از خروج نیرهای بینالمللی آگاه بودند و نسبت به آن هشدار داده بودند.
مککنزی گفت: «ما گفتیم که اگر عقبنشینی کنیم، به نظر من حکومت افغانستان سقوط خواهد کرد و فاجعهای رخ خواهد داد…من توصیه نکردم که عقبنشینی کنیم. ما خروج را از افغانستان انجام دادیم، نیروهای خود را بیرون آوردیم، مردم خود را بیرون آوردیم.»
مککنزی اما برخلاف جو بایدن نگفت که تصمیم امریکا برای خروج از افغانستان «کار درستی» بوده و بلکه محتاطانه گفت: «تاریخ قضاوت خواهد کرد که آیا این تصمیم عاقلانه بوده است یا نه.»
با این که اختلاف نظر عمیق در مواضع مقامهای بلندپایه امریکایی نیز در باره خروج نیروهای آن کشور از افغانستان مطرح است در این سوی دیگر، مقامهای حکومت پیشین افغانستان و کارشناسان سیاسی نیز سیاستهای امریکا در بیست سال اخیر در افغانستان و به تبع آن تصمیم خروج را جرو کارنامه سیاه دولت ترامپ و بایدن میدانند.
منتقدان میگویند دونالد ترامپ، در دوره پیشین حکومتداری خود بدون درنظرداشت تبعات و پیامدهای تصمیم خروج از افغانستان، زمینههای اصلی را برای شکلگیری بحران کنونی در کشور فراهم کرد و به دنبال روی کارآمدن جو بایدن، این تصمیم اشتباه همچنان به کار گرفته شد.
تصمیم خروج غیرمسئولانه امریکا از این جهت نیز تامل برانگیز است که نگاهی نیز به تبعات و پیامدهای این خروج در داخل افغانستان بیندازیم که چیزی جز ویرانی ساختارها، گسترش بحران و فقر و آوارهگی برای مردم افغانستان به همراه نداشته است.
اکنون با توجه به حجم گسترده بحران و نابسامانی اوضاع و نیز تبعات منفی سقوط نظام پیشین افغانستان برای منطقه و جهان، اظهارات جو بایدن مبنی بر درستی کار دولت امریکا به خروج افغانستان نوعی خوشخیالی و سرسختی یک رئیس جمهور در پذیرش واقعیتها به نظر میرسد که تاریخ از آن به عنوان یک تژادی وحشناک یاد خواهد کرد.
