در بیش از سه سال حاکمیت طالبان بر افغانستان وضعیت زنان همواره به عنوان یک موضوع بحثبرانگیز در مجامع داخلی و بینالمللی مطرح بوده است.
جامعه جهانی رفتار طالبان با زنان در افغانستان را بارها به چالش کشیده و خواستار تجدید نظر سیاستهای حکومت این گروه در قبال زنان شدهاند.
در این مدت، موضوع حقوق زنان تا آنجا برای جامعه بینالمللی مهم بوده که حتی بحث به رسمیت شناسی حکومت طالبان را هم تحت الشعاع قرار داده است.
برخی نهادهای حقوق بشری بارها نسبت به وضعیت زنان در افغانستان زیر اداره طالبان انتقاد کرده و کارزارهای گوناگونی را در حمایت از زنان افغان راه اندازی کردهاند.
از سازمان ملل متحد تا دیدبان جهانی حقوق بشر و از کشورهای اسلامی گرفته تا قدرتهای بزرگ هرازگاهی به موضوع حقوق زنان افغانستان اشاره کرده و از حکومت طالبان خواسته محدودیتها بر زنان را بردارند.
طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان در اولین اقدام دروازه مکاتب را به روی دختران بست و در اقدامی دیگر، محدودیتهایی بر تحصیلات عالی دختران و زنان نیز وضع کرد.
افزون بر این، عدم برخورداری از حق کار، سفر و سایر آزادیهای اجتماعی از دیگر محرومیتهایی است که زنان افغانستان در حاکمیت دوباره طالبان طی بیش از سه سال گذشته تجربه کردهاند.
تحلیلگران و کارشناسان سیاسی نیز بارها وضعیت زنان در افغانستان امروزی را مورد انتقاد قرار داده و در صحبتهایشان از حکومت طالبان خواستهاند حقوق نیمی از جمعیت کشور را تامین کند.
عمدهترین مواردی که در بحث حقوق زنان بارها منتقدان از آن سخن گفتهاند بحث آموزش و کار زنان در افغانستان است که علاوه بر آسیبهای فردی و روحی بر زنان، روی اوضاع اقتصادی خانوادهها و جامعه نیز تاثیرات منفی گذاشته است.
در این سوی دیگر، حکومت طالبان بارها تاکید کرده که حقوق همه شهروندان را در مطابقت با شریعت اسلامی تامین میکند.
این درحالی است که برخی عالمان دینی بارها در صحبتهایشان حق آموزش و کار را جزو حقوق اسلامی و انسانی زنان عنوان کردهاند.
البته برخی مسئولان طالبان هم در صحبتهایشان وعده سپردهاند که با فراهم شدن محیط مناسب آموزشی، زمینهها برای آموزش زنان در کشور هم ایجاد خواهد شد.
برخی گزارشها هم حاکی از آن است که در مورد زنان افغانستان در میان مقامات بلندپایه طالبان هم تفاوتهای دیدگاه وجود دارد و همه سران آن مخالفت با برخی حقوق اساسی زنان ندارند.
با این همه، به نظر میرسد موضوع حقوق زنان در حکومت طالبان در شرایط فعلی به یک معمای لاینحل تبدیل شده که نه حاکمیت طالبان تمایلی به تامین آن دارد و نه هم افکار عمومی و جهانی در برابر حقوق اساسی نیمی از جمعیت کشور کوتاه میآیند.
در چین وضعیتی، اتخاذ یک سیاست معتدل از جانب طالبان و رعایت حقوق اساسی بانون از جمله حق آموزش و کار میتواند تا حد زیادی زمینه برای گسترش مناسبات جهانی و منطقهای با کابل مساعد سازد.