سازمان بین‌المللی مهاجرت در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد که در هشت ماه گذشته بیش از یک میلیون و ششصد هزار شهروند، افغانستان را ترک کرده و عمدتاً به کشورهای همسایه، ایران و پاکستان، پناه برده‌اند.
بر اساس این گزارش جریان مهاجرت از افغانستان به کشورهای همسایه و بالعکس همچنان ادامه دارد.
سازمان بین‌المللی مهاجرت همچنین ادامه داد در همین مدت حدود دو میلیون نفر نیز از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته که تنها در یک هفته اخیر، بیش از ۸۶ هزار تَن به افغانستان بازگشته‌اند.
مردم کشور ما با سقوط جمهوریت و تسلط طالبان، در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته اند. عوامل متعددی سبب مهاجرت و آوارگی شهروندان افغانستان شده و آنان را برای یافتن یک زندگی بهتر ترغیب می‌نماید.
از جمله این عوامل می‌توان به شرایط دشوار اقتصادی و بیکاری اشاره کرد. رکود اقتصادی و نبود فرصت‌های شغلی باعث شده است تا شهروندان برای دست‌یابی به کار و کسب درآمد افغانستان را ترک و تصمیم به مهاجرت بگیرند.
از دیگر دلایل مهاجرت، ناامنی در افغانستان می‌باشد. مردم با پیشینه ای که از طالبان به یاد دارند و هم چنین شیوه حکومت داری، مهاجرت را بر ماندن در افغانستان ترجیح داده و به مقاصدی مختلف پناهنده شده اند.
مهمترین دلیل مهاجرت از افغانستان را می‌شود وضع محدودیت‌های طالبان علیه زنان ذکر کرد. خانواده ها به خاطر اینکه دختران‌شان از تحصیل باز نمانند، اقدام به مهاجرت کرده اند تا فرصت آموزش را برای فرزندان خود فراهم نمایند.
مهاجرت‌های بدون برنامه و از سر اجبار، هموطنان ما را با چالش‌های گوناگونی مواجه کرده است. حضور پر تعداد مهاجران افغانستانی در کشورهای همسایه حساسیت‌های زیادی را برانگیخته و سبب شده است تا موجی از مهاجر هراسی علیه آنان شکل بگیرد.
از جانب دیگر، دولت‌های مهاجرپذیر اعلام داشته اند که ظرفیت و امکانات لازم برای پذیرشِ این حجم از پناه‌جویان را ندارند. با این حال، جمع زیادی از مهاجرین، سند قانونی معتبر نداشته و به کشور بازگردانده می‌شوند.
بنابر این مردم افغانستان از یک‌سو مجبور به ترک کشور برای بهبود شرایط زندگی هستند؛ زیرا مشکلات متعددی در داخل افغانستان در مقابل آنان قرار دارد و از سوی دیگر با عدم پذیرش و اخراج از کشورهای‌مهاجر پذیر مواجه می‌باشند.
نتیجه‌ی این وضعیت نامطلوب، سرگردانی و بلاتکلیفی شهروندان کشور است که نه امیدی برای بهتر شدن اوضاع در افغانستان دارند و نه در سایر کشورها جایی برای پناهنده شدن برایشان باقی می‌ماند.