در جهان امروز به دلیل کثرت اتفاقات، تنوع وقایع و تحولاتی که هر روز در جوامع رخ می دهد، اهمیت نشر و بازتاب اطلاعات از جایگاه بسیار مهمی برخوردار میباشد که این وظیفه مهم بر دوش رسانه ها و مطبوعات قرار دارد.
علاوه بر این، رسانه ها نقش بسیار مهمی در جهت دهی افکار عمومی و همسوسازی آن با سلایق و علایق خویش دارند، لذا اگر رسانه ها در چارچوب قوانین و مقررات یک جامعه حرکت کنند، جامعه نیز، تبدیل به جامعه ای قانونمند میباشد، در مقابل اگر قانون شکنی و هنجارشکنی در دستور کار رسانه ها قرار داشته باشد، مردم نیز در رفتارهای اجتماعی خویش دچار قانون گریزی گشته و هرج و مرج در جامعه رخ میدهد.
بنابراین همانطور که رسانه و مطبوعات میتواند با رعایت اصل امانت داری در انتشار اخبار، تحلیل واقع بینانه وقایع و نقد منصفانه، جامعه را پویا و کنشگر بار آورد، نیز میتواند با نشر اکاذیب، تحلیل های غلط و نادرست از واقعیت های جامعه و همچنین نقد مغرضانه با دامن زدن به اختلافات با سیاه نمایی از جامعه، تلاش و امید را از مردم گرفته و جامعه را به سمت انفعال و سستی پیش ببرد.
لذا با توجه به نقش بسزای مطبوعات و رسانه در جوامع باید تعریف دقیقی از آزادی مطبوعات ارائه داد و دید که آیا آزادی به معنای قانونگریزی و فراقانونی عمل کردن است یا به معنی عمل کردن در چارچوب قانون و پایبندی به ارزش های جامعه، میباشد.
لذا در تعریف آزادی رسانه و مطبوعات باید گفت، آزادی رسانه به معنای فعالیت سالم و آزاد در چارچوب قوانین و ارزش های جامعه به منظور ترقی، رشد و اصلاح جامعه میباشد، که دقیقا در نقطه مقابل بردگی رسانه ای در راستای تامین منافع دشمنان و بیگانگان به شمار می آید.
از سوی دیگر باید دید که آیا هر جامعه ای با هر قانون و مقرراتی واجب الاتباع است و مطبوعات و رسانه ها باید به ضد ارزش هایی که به اشتباه به عنوان ارزش در جوامع معرفی شده اند، نیز احترام گذاشته و مطابق آن عمل کنند یا خیر، مطبوعات و رسانه ها موظف به بیان حقیقت و روشنگری در جامعه بوده و مقابله با ضد ارزش های متعارف نیز از وظایف آنان محسوب میشود؟
در جواب باید گفت مسئولیت اصلی رسانه های آزاد، بیان صادقانه واقعیت ها و تبیین حقایق و ارزش های واقعی که سبب رشد و تعالی انسان میگردد، میباشد و آزادی حقیقی به این معناست که رسانه ها و مطبوعات از حقوق انسانی جامعه دفاع نموده و تمام توان خویش را معطوف به دفاع از ارزش های انسانی نمایند.
متاسفانه امروزه بسیاری از قدرت های بزرگ در جهان و همچنین برخی از حکومت های موجود سعی در تبدیل رسانه و مطبوعات به ابزاری برای رسیدن به اهداف و منافع خویش دارند و در واقع مسیر رسانه را از مسیر اصلی خویش منحرف نموده و به نوعی رسانه ها را در بند کشیده اند و به طرق مختلف در حال تحریف مفهوم آزادی در رسانه و مطبوعات هستند اما در این میان هنوز رسانه های آزاد و متعهد به ارزش های انسانی که دغدغه اصلی آنان میباشند پایبند بوده از بند اسارت قدرت های سلطه طلب و حاکمیت های ضد انسانی، گریخته و رسالت خویش را انجام میدهند.
