یک انجمن پژوهشی امریکایی در حوزه امنیت و سیاست، از تشدید اختلافات میان ایالات متحده و چین بر سر تهیه پیشنویس قطعنامههای شورای امنیت در مورد افغانستان خبر داده است. این تنشها که در اواخر سال ۲۰۲۴ شدت گرفته، به یکی از چالشهای دیپلماتیک میان این دو قدرت جهانی تبدیل شده است.
ریچارد گوان، تحلیلگر مسائل بینالمللی، در گزارشی برای وبسایت «جاست سکیوریتی» نوشته است که این اختلافات، تنها به مسئله طالبان و مأموریت سازمان ملل در افغانستان محدود نمیشود، بلکه به نقش چین در شورای امنیت و افزایش نفوذ آن در سیاستهای جهانی نیز ارتباط دارد.
طبق روال سازمان ملل، کشوری که مسئولیت تدوین پیشنویس یک قطعنامه را بر عهده دارد، میتواند مفاهیم خاص حقوقی و سیاسی را در آن بگنجاند. چین که در سالهای اخیر روابط خود را با طالبان گسترش داده، تلاش دارد نقش بیشتری در تدوین قطعنامههای افغانستان ایفا کند.
در ماههای اخیر، زمانی که چین و پاکستان پیشنهادی برای تمدید یکساله مأموریت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) ارائه کردند، اختلافات میان بیجینگ و واشنگتن شدت یافت. امریکا که همواره در تصمیمگیریهای مرتبط با افغانستان نقش مسلط داشته، از افزایش نفوذ چین در این مسئله ابراز نگرانی کرده است.
چین از یک سو به افغانستان به عنوان یک خطر امنیتی بالقوه، بهویژه در زمینه گسترش تروریسم، نگاه میکند و از سوی دیگر به منابع طبیعی این کشور چشم دوخته است. پکن خواهان حضور پایدار سازمان ملل در افغانستان است تا ضمن حفظ امنیت منطقهای، زمینههای سرمایهگذاری اقتصادی خود را تقویت کند.
در سال ۲۰۲۲، چین در جریان نشست شورای امنیت از روسیه خواسته بود که بحث افغانستان را از موضوع جنگ اوکراین جدا کند. این اقدام نشاندهنده تمایل چین برای ایفای نقش مستقل در پرونده افغانستان بود. برخی تحلیلگران معتقدند که اگر چین بتواند کنترل پیشنویس قطعنامههای افغانستان را در دست بگیرد، ممکن است از این فرصت برای عادیسازی روابط جهانی با طالبان استفاده کند، اقدامی که با انتقادهای گسترده گروههای حقوق بشری مواجه خواهد شد.