سقوط جمهوریت افغانستان، یکی از فاجعه‌بارترین تحولات تاریخ معاصر این کشور، نتیجه عملکرد ناهماهنگ، غفلت، و گاه خیانت آشکار دولت‌مردان داخلی و تصمیم‌گیری‌های کوته‌بینانه خارجی بود. نه‌تنها ایالات متحده، بلکه تمام شخصیت‌ها و نهادهای کلیدی داخلی نیز در این سقوط تاریخی مقصر و محکوم تاریخ و مردم کشور ما هستند.
تاریخ هرگز نمی‌بخشد؛ خواب غفلت رهبران و بازی‌های دوگانه امریکا و طالبان
لینک کوتاه: https://memar.press/?p=110879
۲ هفته پیش
شماره خبر 110879
منتشر شده در 12:53 ب.ظ

سقوط جمهوریت افغانستان، یکی از فاجعه‌بارترین تحولات تاریخ معاصر این کشور، نتیجه عملکرد ناهماهنگ، غفلت، و گاه خیانت آشکار دولت‌مردان داخلی و تصمیم‌گیری‌های کوته‌بینانه خارجی بود. نه‌تنها ایالات متحده، بلکه تمام شخصیت‌ها و نهادهای کلیدی داخلی نیز در این سقوط تاریخی مقصر و محکوم تاریخ و مردم کشور ما هستند.

زلمی خلیل‌زاد، به‌عنوان نماینده ویژه ایالات متحده در امور افغانستان، نه تنها معمار توافق‌نامه دوحه بود، بلکه عملاً منافع طالبان را بر حق حاکمیت و بقای نظام جمهوری ترجیح داد. او در این توافق‌نامه، امتیازات بی‌سابقه‌ای به طالبان اعطا کرد بدون آنکه تضمینی واقعی برای حفظ حقوق مردم افغانستان، به‌ویژه زنان، دختران، اقلیت های مذهبی  و آزادی رسانه‌ها در نظر گرفته شود. توافق‌نامه دوحه، طالبان را از انزوای بین‌المللی خارج کرد و در عوض، جمهوری اسلامی افغانستان را از هرگونه حمایت موثر خارجی محروم ساخت.

خلیل‌زاد با رویکردی یک‌جانبه، نه‌تنها سقوط جمهوریت بلکه تقویت یک نظام خودکامه جدید را تسهیل کرد و بدین ترتیب، به‌عنوان یکی از چهره‌های اصلی بحران افغانستان، محکوم تاریخ است.

اشرف غنی رئیس جمهور یک جانبه و ناکار آمد، که با وعده‌های بلندپروازانه به قدرت رسید، نهایتاً به یکی از ضعیف‌ترین و متعصب‌ترین رهبران تاریخ افغانستان تبدیل شد. او با تمرکز بر منافع قومی و حذف چهره‌های سیاسی مؤثر، دولتی شکننده و بی‌اعتبار ایجاد کرد. تصمیم او برای فرار در لحظات حساس سقوط کابل، نه‌تنها خیانت به مردم بلکه به ارتش و نیروهای امنیتی‌ای نیز بود که در خطوط مقدم در حال مبارزه بودند. غنی و نزدیکانش، که بیشتر به فکر پر کردن جیب‌های خود بودند تا بقای جمهوریت، امروز با وجدان‌های ناآرام در دادگاه تاریخ محاکمه می‌شوند.

  شورای علمای شیعه افغانستان: میراث امام خمینی با قدرت در‌ جهان‌ پیش می‌رود

و اما خواب زدگان در اوج بحران؛ داکترعبدالله عبدالله، به‌عنوان رئیس شورای عالی مصالحه ملی، نه‌تنها در فرآیند مذاکرات صلح بی‌تأثیر بود بلکه با فقدان قاطعیت و بینش سیاسی، عملاً زمینه‌های فاجعه را فراهم کرد. از سوی دیگر، سرور دانش و محمد محقق نیز به‌عنوان نمایندگان گروه‌های مهم اجتماعی، نتوانستند صدای اقشار محروم را به‌درستی نمایندگی کنند و در مقابله با بحران‌های ساختاری، منفعلانه عمل کردند.

امرالله صالح، که خود را “مبارز خستگی‌ناپذیر” علیه طالبان معرفی می‌کرد، در لحظات حساس، تنها به شعارهای پوچ بسنده کرد و از ایفای نقش واقعی در هدایت بحران بازماند. صالح با وجود ادعای شجاعت و تعهد، نهایتاً همانند دیگر رهبران، تنها نظاره‌گر سقوط بود.

بسم‌الله محمدی، آخرین وزیر دفاع، نیز هیچ استراتژی عملیاتی مؤثری برای جلوگیری از سقوط کابل ارائه نداد و عملاً در برابر پیشروی طالبان منفعل بود. نمایندگان پارلمان و رئیس آن نیز، به‌جای توجه به بحران‌های ملی، بیشتر به فکر منافع شخصی خود بودند و در نتیجه، صدای مردم در مجلس نمایندگان به گوش کسی نرسید.

طالبان با وعده تشکیل یک دولت فراگیر، امید کاذبی را ایجاد کردند اما عملکردشان نشان داد که تغییری در ماهیت آن‌ها به وجود نیامده است. محدودیت‌های شدید بر زنان، سرکوب رسانه‌ها، و بی‌توجهی به تنوع اجتماعی افغانستان، آن‌ها را به نظامی انحصاری و سرکوب‌گر تبدیل کرده است.

ایالات متحده امریکا با خروج عجولانه و بی‌برنامه نیروهایش، نه‌تنها افغانستان را به هرج‌ومرج کشاند بلکه امنیت جهانی را نیز به خطر انداخت. بایدن و ترامپ، هر دو، در عمل نتوانستند سیاستی منسجم برای مدیریت بحران افغانستان ارائه کنند و این بی‌کفایتی، بار دیگر نشان داد که مردم افغانستان قربانی منافع کوتاه‌مدت قدرت‌های بزرگ هستند.

  حقابه هیرمند و ضرورت پرهیز از تشدید تنش میان ایران و طالبان

پرسش‌هایی که همه از خود می‌پرسند اما کسی پاسخگو نیست؛ حقیقت سقوط افغانستان کجاست؟

تاریخ از ما می‌پرسد و ما باید بدانیم: چرا افغانستان در غبار خیانت و بی‌کفایتی فروپاشید؟

پیش از آنکه قضاوت کنیم، باید این پرسش‌ها را از افرادی که در سقوط جمهوریت دخیل بودند، بپرسیم:

  • زلمی خلیل‌زاد، آیا می‌توانید به مردم افغانستان توضیح دهید که چرا توافق‌نامه دوحه هیچ ضمانتی برای بقای جمهوریت یا حقوق مردم ارائه نکرد؟
    • اشرف غنی، آیا فرار شرم‌آور شما نتیجه بی‌کفایتی بود یا یک معامله پنهانی؟
    • عبدالله عبدالله و سرور دانش، در تمام سال‌های بحران، دقیقاً چه نقشی برای جلوگیری از سقوط نظام ایفا کردید؟
    • نمایندگان پارلمان، چرا در برابر فروپاشی کشور، بیشتر به دنبال منافع شخصی بودید؟
    • طالبان، وعده‌های شما برای تشکیل دولت فراگیر و رعایت اقلیت های مذهبی و حقوق زنان چه زمانی به حقیقت می‌پیوندد؟
    • ایالات متحده امریکا، آیا خروج نابهنگام نیروهایتان تنها یک اشتباه بود یا بخشی از یک استراتژی برای بی‌ثباتی منطقه؟

تاریخ قضاوت سخت‌گیرانه‌ای درباره همه این بازیگران خواهد داشت. هیچ‌کس از محکمه وجدان و نگاه انتقادی مردم شریف افغانستان گریزی ندارد و نخواهد داشت.

نویسنده: دکتر لنگرزاد

Facebook
Twitter
WhatsApp
Telegram
Email

مطالب پیشنهادی

عبدالله عبدالله: خلیل‌الرحمن حقانی از خانواده بانفوذ جهادی بود
عبدالله عبدالله: خلیل‌الرحمن حقانی از خانواده بانفوذ جهادی بود
عبدالله عبدالله حمله بر سرپرست وزارت مهاجران و عودت کنندگان را محکوم کرده و گفته که خلیل‌الرحمن حقانی عضو یک خانواده بانفوذ جهادی در افغانستان بود.
۹ ساعت پیش
روسیه و ازبکستان برای پروژه افغان-ترانس همکاری می‌کنند
روسیه و ازبکستان برای پروژه افغان-ترانس همکاری می‌کنند
روسیه و ازبکستان برای ساخت خط‌آهن افغان-ترانس همکاری می‌کنند و در حال انجام مطالعه امکان‌سنجی برای این پروژه هستند.
۱۰ ساعت پیش
کرزی: کشته شدن خلیل‌الرحمن حقانی را محکوم کرد
کرزی: کشته شدن خلیل‌الرحمن حقانی را محکوم کرد
حامد کرزی، رئیس‌ جمهور پیشین کشور،کشته شدن خلیل‌الرحمن حقانی، سرپرست وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان را تسلیت گفته است.
۱۱ ساعت پیش
وقوع انفجار در هرات
وقوع انفجار در هرات
منابع محلی در هرات از وقوع یک انفجار در این ولایت خبر دادند.
۱۲ ساعت پیش

آخرین اخبار مهم

طالبان : خوارج مسئول قتل خلیل‌الرحمان حقانی است
۱۶ ساعت پیش
طالبان : خوارج مسئول قتل خلیل‌الرحمان حقانی است
رهبر جمهوری اسلامی ایران : طراح اصلی اتفاقات سوریه، امریکا و اسرائیل بودند
۱۸ ساعت پیش
کشته شدن وزیر مهاجرین طالبان
۱۸ ساعت پیش
وزیر مهاجرین طالبان در یک انفجار کشته شد
محدودیت‌های تازه طالبان؛ اخراج کارمندان زن دانشگاه‌ها و تحمیل جایگزین مرد
۱۹ ساعت پیش
محدودیت‌های تازه طالبان؛ اخراج کارمندان زن دانشگاه‌ها و تحمیل جایگزینی مرد
سفیر طالبان در قطر: افغانستان خواستار روابط با همه کشورها در چارچوب اصول اسلامی هستیم
۲۰ ساعت پیش
سفیر طالبان در قطر: افغانستان خواستار روابط با همه کشورها در چارچوب اصول اسلامی هستیم
یوناما : نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره افغانستان فردا برگزار می‌شود
۲۲ ساعت پیش
یوناما : نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره افغانستان فردا برگزار می‌شود
نمایندگی افغانستان در سازمان ملل : افغانستان به یک نظام مشروع نیاز دارد
۲۲ ساعت پیش
نمایندگی افغانستان در سازمان ملل: افغانستان به یک نظام مشروع نیاز دارد
دیدبان امنیت از وقوع ۳۸ رویداد امنیتی طی یک ماه گذشته در افغانستان خبر داد
۲۳ ساعت پیش
دیدبان امنیت از وقوع ۳۸ رویداد امنیتی طی یک ماه گذشته در افغانستان خبر داد

گزارش و مصاحبه

برگزاری مسابقه "ستاره ساینس" در کابل؛ علم، راه نجات افغانستان از بحران
برگزاری مسابقه “ستاره ساینس” در کابل؛ علم، راه نجات افغانستان از بحران
مرکز ساینس وزارت معارف حکومت سرپرست طالبان مسابقه‌ای ملی تحت عنوان "ستاره ساینس" در سطح مدارس ولایات افغانستان برگزار نمود و هدف آن تشویق نسل جوان به علم اندوزی و نوآوری در راستای توسعه افغانستان دانستند.
۳ هفته پیش
10:00 ق.ظ
همایش بین‌المللی «راهکارهای تقریب و زیست اجتماعی در افغانستان» در کابل برگزار شد
همایش بین‌المللی «راهکارهای تقریب و زیست اجتماعی در افغانستان» در کابل برگزار شد
«همایش بین المللی راهکارهای تقریب و زیست اجتماعی در افغانستان» توسط نمایندگی جامعه‌المصطفی(ص) العالمیه در افغانستان با همکاری رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل برگزار گردید.
۴ هفته پیش
10:10 ق.ظ
InCollage_20241106_000713420
گرامی‌داشت از هفدهمین سالروز حادثه خونین بغلان و شهادت سیدمصطفی کاظمی
از هفدمین سالروز حادثه خونین بغلان و شهادت سید مصطفی کاظمی و همراهانش، امروز طی وبیناری با حضور شخصیت‌های مطرح سیاسی کشور گرامی‌داشت به عمل آمد.
۱ ماه پیش
10:19 ب.ظ
فریاد وحدت نخبگان افغانستانی در مشهد
فریاد وحدت نخبگان افغانستانی در مشهد
نشستی با حضور شخصیت‌های برجسته علمی، دینی، و فرهنگی افغانستانی در شهر مشهد مقدس برگزار شد که طی آن جنایات رژیم صهیونیستی علیه زنان و کودکان فلسطینی و لبنانی به شدت محکوم شد. در این نشست، سخنرانان با تاکید بر وحدت مسلمانان و لزوم حمایت عملی از مردم مظلوم فلسطین و لبنان، خواستار اتحاد جهان اسلام در برابر رژیم اسرائیل و حامیان آن شدند.
۲ ماه پیش
1:35 ب.ظ
781.-p
رهبر مقاومت، سید حسن نصرالله، در قلب‌های مردم افغانستان
۲ ماه پیش
7:44 ب.ظ
الگوی شجاعت و آزادگی از میان ما رفت!
الگوی شجاعت و آزادگی از میان ما رفت!
۲ ماه پیش
2:49 ب.ظ