پایگاه یاهو فاینانس درگزارشی ۲۰ کشوری که ضعیف ترین ثبات اقتصادی و سیاسی را دارند اعلام کرد و در این بین افغانستان جایگاه هشتم را به خود اختصاص داده است.
ثبات سیاسی، به طور معمول، به عنوان مقدمه‌ای برای ثبات اقتصادی در یک کشور در نظر گرفته می‌شود. این امر به دلیل آن است که سرمایه‌گذاران به دنبال محیطی با ثبات برای پول خود هستند و کشوری که در آن دولت به طور مداوم تغییر می‌کند، فاقد سیاست‌هایی است که سرمایه‌گذاری‌ها را به بازدهی برساند.
به گزارش خبرگزاری معمار؛ پایگاه “یاهو فاینانس” نوشت، که افزون بر این، تلاطمات سیاسی همچنین می‌تواند منجر به تعطیلی امور در یک کشور یا اعتراضاتی شود که جریان فعالیت‌های روزانه تجارت‌ها را مختل سازند. به همین دلایل برخی از توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان می‌توانند دهه‌ها ثبات را تجربه کنند در حالی که برخی دیگر از کشورهای درگیر با مشکلات اقتصادی، با بحران‌های سیاسی و بی ثباتی ناشی از آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
با در نظر داشتن ارتباط مهم بین ثبات سیاسی و ثبات اقتصادی، مطالعات و مقالات تحقیقاتی متعدد، موضوع بی ثباتی در کشورهای جهان را بیشتر مورد بررسی قرار داده‌اند. در این راستا، صندوق بین‌المللی پول (IMF) در یک گزارش نگاهی مفصل به این که چگونه ثبات کلی وضعیت یک کشور برای توسعه اقتصادی ضروری است، انداخته است. این گزارش از روش تحقیق ” گشتاورهای تعمیم یافته” (GMM) برای یافتن ارتباط بین سطوح بی‌ثباتی سیاسی و رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) استفاده کرده است. صندوق بین‌المللی پول، ثبات سیاسی را با فاکتور تعداد تغییرات کابینه دولت یک کشور در یک سال تعریف می‌کند. منظور از کابینه در اینجا مجموعه‌ای از وزرا است که در اکثر کشورها توسط یک نخست وزیر یا رییس جمهور رهبری می‌شوند. تحقیقات صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهند، هر بار که کابینه در یک کشور تغییر کند، رشد تولید ناخالص داخلی به میزان بالای ۲.۳۹ درصد کاهش می‌یابد.
دانشگاه هاروارد نیز در یک مقاله پژوهشی دیگر به تحلیل ارتباط بین بی ثباتی سیاسی و اقتصادی در کشورها پرداخته است. این مقاله از متد “تک معادله‌ای” برای ارزیابی ارتباط بین بی ثباتی (که برای تخمین آن از ترکیبی از متغیرهای اقتصادی و سیاسی برای محاسبه تغییرات دولتی استفاده می‌شود) و رشد اقتصادی (که از طریق مجموعه‌ای از تغییرات دولتی و دیگر متغیرهای مربوط به رشد تخمین زده می‌شود) استفاده می‌کند.
گزارش پژوهشی دانشگاه هاروارد همچنین نتیجه گیری‌های مطالعه صندوق بین‌المللی پول را نیز منعکس کرده و خاطرنشان می‌کند که بی ثباتی سیاسی نه تنها بر رشد تولید ناخالص داخلی بلکه بر درآمد سرانه یک کشور نیز تأثیر می‌گذارد.
در مقاله‌ای که در پایگاه یاهو فاینانس منتشر شده، با در نظر گرفتن این جزئیات نگاهی به برخی از بی ثبات‌ترین کشورهای جهان انداخته شده و فهرستی از ۳۰ کشور بی ثبات اول در دنیا ذکر شده است.
این گزارش برای گردآوری این لیست به شاخص موسوم به شاخص شکنندگی کشورها در سال ۲۰۲۲ (گزارشی سالانه که از سوی نهاد “صندوق برای صلح” تهیه می‌شود) استفاده کرده است. در این گزارش این شاخص بر پایه عواملی مانند قدرت دولت، مشروعیت دولت، مداخله خارجی و فرار مغزها به همراه چندین عامل دیگر تعیین شده و عددی تحت عنوان امتیاز شکنندگی برای هر کشوری بر پایه این عوامل ذکر شده است:
۲۰. جمهوری نیجر
امتیاز شکنندگی: ۹۵.۲
جمهوری نیجر یک کشور محصور در خشکی در غرب آفریقا است که از سال ۱۹۷۴ تا کنون تحت اداره چهار حکومت متعلق به نظامیان قرار داشته است.
۱۹. جمهوری بروندی
امتیاز شکنندگی: ۹۵.۴
جمهوری بروندی نیز یکی دیگر از کشورهای آفریقایی است. این کشور هم در تاریخ خود تجربه نسل کشی‌های ویرانگر و جنگهای داخلی را داشته است.
۱۸. اریتره
امتیاز شکنندگی: ۹۵.۹
اریتره کشوری ساحلی واقع در ساحل دریای سرخ است. این کشور نرخ تولید ناخالص داخلی ناچیزی معادل ۶.۸ میلیارد دلار دارد و در سال ۱۹۹۱ پس از درگیری در سه دهه جنگ بر سر استقلال از اتیوپی استقلال یافت. اما اریتره خیلی زود و بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ وارد جنگ دیگری با اتیوپی شد.
۱۷. جمهوری کامرون
امتیاز شکنندگی: ۹۶.۰
جمهوری کامرون یک کشور غرب آفریقا است که در سال ۱۹۶۱ از بریتانیا استقلال یافت. تولید ناخالص داخلی آن معادل ۱۰۱ میلیارد دلار است. کامرون شاهد چندین دور اعتراضات سراسری و کودتاهای نظامی نافرجام بوده و حاکم کنونی آن از سال ۱۹۸۲ تا کنون در راس امور قرار داشته است.
۱۶. جمهوری فدرال نیجریه
امتیاز شکنندگی: ۹۷.۲
جمهوری فدرال نیجریه کشوری ساحلی در منطقه غرب آفریقا با نرخ تولید ناخالص داخلی ۱.۲۷ تریلیون دلار و منابع عظیم نفتی است. این ظرفیتها باعث شده است این کشور به یکی از بزرگترین اقتصادهای آفریقا تبدیل شود. با این حال، نیجریه شاهد پنج کودتای نظامی موفق و چهار کودتای نظامی نافرجام از سال ۱۹۶۰ به بعد بوده است.
۱۵. جمهوری زیمبابوه
امتیاز شکنندگی: ۹۷.۸
جمهوری زیمبابوه نیز یک کشور آفریقایی محصور در خشکی است که در طول تاریخ خود شاهد بی اطمینانی اقتصادی قابل توجهی به ویژه به سبب کاهش شدید ارزش پولش بوده است. درگیری‌های داخلی در زیمبابوه نیز تلفات گسترده جانی و بر طبق برخی تخمین‌ها معادل صدها هزار نفر به بار آورده است.
۱۴. جمهوری مالی
امتیاز شکنندگی: ۹۸.۶
جمهوری مالی از بزرگترین کشورهای قاره آفریقا است که به نوبه خود مشابه دیگر کشورهای این قاره در تاریخ خود شاهد کودتاها و جنگهای داخلی بوده است.
۱۳. جمهوری فدرال دموکراتیک اتیوپی
امتیاز شکنندگی: ۹۹.۳
جمهوری فدرال دموکراتیک اتیوپی هم کشوری محصور در خشکی در حوزه شرق آفریقا با اقتصادی به حجم ۳۴۸ میلیارد دلار است. این جمهوری نیز شاهد کشته شدن هزاران نفر در سرکوب‌های سیاسی بوده است.
۱۲. جمهوری گینه
امتیاز شکنندگی: ۹۹.۶
جمهوری گینه یک کشور ساحلی حوزه غرب آفریقا است که در سال ۱۹۵۸ از فرانسه استقلال یافت.
۱۱. جمهوری هائیتی
امتیاز شکنندگی: ۹۹.۷
جمهوری هائیتی یکی از بزرگترین کشورهای حوزه کارائیب است. همچنان که این کشور شاهد نزاع‌های سیاسی بوده، وقوع بلایای طبیعی ویرانگر نیز وضعیت در این کشور را در کنار این نزاع‌ها وخیم‌تر کرده است.
۱۰. جمهوری اتحادیه میانمار
امتیاز شکنندگی: ۱۰۰
جمهوری اتحادیه میانمار کشوری واقع در جنوب شرق آسیا است که در حال حاضر توسط حاکمیتی نظامی که در سال ۲۰۲۱ قدرت را در آن به دست گرفت، اداره می‌شود.
۹. جمهوری چاد
امتیاز شکنندگی: ۱۰۵.۷
جمهوری چاد هم کشوری آفریقایی محصور در خشکی است که در سال ۱۹۷۹ فروپاشید و بعدا دچار یک دیکتاتوری روی کار آمده با کمک فرانسه شد.
۸. حکومت سرپرست طالبان
امتیاز شکنندگی: ۱۰۵.۹
پس از سقوط نظام جمهوریت و به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، این کشور به یکی از فقیرترین کشورهای جهان تبدیل شده و اقتصاد این کشور از هم پاشیده و بیکاری افزایش پیدا کرده و بیش از نود درصد شهروندان این کشور فقیر هستند. این کشور در چند دهه جنگ خسارت های شدیدی دیده و به همین خاطر در میان کشورهای فقیر دنیا در حال حاضر قرار دارد.
۷. جمهوری سودان
امتیاز شکنندگی: ۱۰۷.۱
جمهوری سودان کشوری آفریقایی است که در حال حاضر درگیر در یک نزاع داخلی ویرانگر بین دو جناح است.
۶. جمهوری دموکراتیک کنگو
امتیاز شکنندگی: ۱۰۷.۳
جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) کشوری در مرکز افریقا است که در بخش عمده نیم قرن گذشته شاهد درگیری‌ها، جنگ‌ها و کودتاهای مداوم بوده است.
۵. جمهوری افریقای مرکزی
امتیاز شکنندگی: ۱۰۸.۱
جمهوری افریقای مرکزی همانطور که نامش مشخص است واقع در مرکز آفریقا است. این کشور در سال ۱۹۵۸ استقلال یافت و با حجم اقتصاد ۵.۴۸ میلیارد دلار یکی از کوچکترین اقتصادهای جهان را دارد. این کشور در بخش قابل توجهی از تاریخ خود در اداره یک حاکمیت نظامی بوده است. از سوی دیگر تجربه جنگهای داخلی، تصرف بخش‌هایی از کشور توسط گروههای شورشی و همچنین کودتاهای نافرجام را هم داشته است. بخش قابل توجهی از این کشور همچنان در کنترل گروههای مسلح است.
۴. جمهوری سودان جنوبی
امتیاز شکنندگی: ۱۰۸.۴
جمهوری سودان جنوبی کشوری محصور در خشکی در شرق آفریقاست که در سال ۲۰۰۵ از سودان استقلال یافت و شش سال بعد در سال ۲۰۱۱ به رسمیت شناخته شد. سودان جنوبی دارای اقتصادی با حجم ۱۳.۶ میلیارد دلار و سرانه تولید ناخالص داخلی ۹۳۴ دلاری است. سودان جنوبی یکی از جدید ترین اعضای سازمان ملل نیز محسوب می‌شود. این کشور در درگیری مداوم با گروههای مسلح در داخل خاک خود بوده است. سودان جنوبی بین سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ شاهد جنگ داخلی بود و بر طبق برنامه ریزی قرار بود انتخاباتی در سال ۲۰۱۵ در آن برگزار شود که تا سال ۲۰۲۴ به تعویق افتاد.
۳. جمهوری عربی سوریه
امتیاز شکنندگی: ۱۰۸.۴
سوریه در دو دهه گذشته شاهد درگیری‌های مداومی که در سال ۲۰۱۱ به یک جنگ داخلی شدید تبدیل شد، بوده است. این جنگ داخلی همچنان در این کشور خرابی به بار می‌آورد. بخش‌هایی از این کشور در کنترل شش گروه مختلف است. با وجود آتش بسی که در سال ۲۰۲۰ در سوریه اعلام شد درگیری‌ها همچنان در سوریه به صورت پراکنده ادامه دارند. کشورهایی همچون امریکا، ترکیه و روسیه و چند کشور دیگر از گروههای مختلف در سوریه حمایت کرده‌اند و اسرائیل نیز حملات هوایی و بمباران در سوریه را اجرا می‌کند. جنگ در سوریه میلیون‌ها نفر آواره و صدها هزار کشته در پی داشته است.
۲. جمهوری فدرال سومالی
امتیاز شکنندگی: ۱۱۰.۵
جمهوری فدرال سومالی کشوری ساحلی در شرق آفریقا است. این کشور در سال ۱۹۶۱ از بریتانیا استقلال یافت، اما چندی بعد در پی ترور رئیس جمهور آن و وقوع کودتا در آن درگیر ناآرامی شد. متعاقب این تحولات، بیش از دو دهه حاکمیت نظامی در این کشور برقرار شد که خود این حاکمیت نیز بعدا به یک جنگ داخلی و ترور رئیس جمهوری دیگر در جنگ داخلی که دولت را سرنگون کرد، گرفتار شد. بعد از آن نیز شورش همچنان در سومالی ادامه پیدا کرد و از نظر خیلی‌ها سومالی به عنوان یک کشور شکست خورده تلقی شد.
۱. جمهوری یمن
امتیاز شکنندگی: ۱۱۱.۷
جمهوری یمن دومین کشور عربی بزرگ در غرب آسیا است. مانند سوریه، مناطق وسیعی از یمن نیز تحت کنترل گروههای مختلف بوده و جنگ داخلی در این کشور باعث کشته شدن صدها هزار نفر شامل ده‌ها هزار کودک شده است.
