افغانستان، به‌عنوان کشوری که در دهه‌های اخیر دچار بی‌ثباتی و جنگ‌های داخلی بوده، همواره نقش مهمی در امنیت منطقه آسیای میانه ایفا کرده است. خروج نیروهای بین‌المللی در سال‌های اخیر و تسلط مجدد طالبان بر افغانستان نگرانی‌های بسیاری را برای کشورهای همسایه به‌وجود آورده است. در این شرایط، سازمان پیمان امنیت جمعی برنامه‌هایی را برای تقویت امنیت مرزی تاجیکستان به‌عنوان یکی از کشورهای هم‌مرز با افغانستان آغاز کرده است.
افغانستان همچنان به‌عنوان مرکزی برای فعالیت گروه‌های افراط‌گرا از جمله داعش خراسان و سایر گروه‌های وابسته شناخته می‌شود. این گروه‌ها از شرایط بی‌ثبات داخلی افغانستان برای جذب نیرو و انجام عملیات‌های تروریستی در منطقه استفاده می‌کنند. کشورهای آسیای میانه به‌ویژه تاجیکستان، از نزدیک‌ترین و آسیب‌پذیرترین نقاط در برابر این تهدیدات هستند.
مناطق مرزی بین افغانستان و کشورهای همسایه مانند تاجیکستان غالباً کوهستانی و دشوار برای کنترل هستند. این امر به گروه‌های غیرقانونی و قاچاقچیان مواد مخدر اجازه می‌دهد که از این مناطق برای عبور و نفوذ به دیگر کشورها استفاده کنند. تقویت مرزهای تاجیکستان، اقدامی کلیدی برای جلوگیری از انتقال این تهدیدات به دیگر مناطق است.
کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی درک کرده‌اند که تهدیدات ناشی از افغانستان تنها به یک کشور محدود نمی‌شود و نیاز به همکاری جمعی برای مقابله با این خطرات است. هشدارهای اخیر سازمان‌های منطقه‌ای و نشست‌های بین‌المللی نشان می‌دهند که جامعه جهانی از خطرات بالقوه افغانستان آگاه است و برای کنترل آن تلاش می‌کند.
نظر به نگرانی های منطقه ای افغانستان همچنان به‌عنوان یک مرکز فعال برای تهدیدهای تروریستی به شمار می‌رود. کنترل محدود حکومت فعلی طالبان بر برخی مناطق، حضور گروه‌های افراطی و نبود زیرساخت‌های امنیتی کافی، این افغانستان را به بستری مناسب برای فعالیت‌های تروریستی و گسترش آموزه‌های افراطی تبدیل کرده است. این تهدیدات نه تنها کشورهای همسایه، بلکه امنیت منطقه‌ای و جهانی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تقویت همکاری نزدیک‌تر بین کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی و سایر سازمان‌های بین‌المللی برای مقابله با این تهدیدات ضروری است. همچنین طالبان نیز باید به‌طور جدی همکاری های وسیعی را در جهت مقابله با گروه‌های افراطی در افغانستان انجام دهند تا روند مبارزه با برهم زنندگان امنیت منطقه تسهیل گردد.
بنابراین نگرانی از اقدامات تروریستی از طریق افغانستان یک واقعیتی است که باید به آن توجه ویژه شود که در غیر این صورت هم طالبان و هم کشورهای منطقه از این ناحیه با چالش مواجه خواهند شد.
