مشکلات اقتصادی؛ فشار مضاعف بر زنان بیکار شده در افغانستان

هزاران زن در افغانستان که کارمند ادارات حکومت پیشین بودند در اوایل حاکمیت دوباره طالبان خانه‌نشین شدند ولی معاش دریافت می‌کردند، اما زنان که در نهادهای خصوصی و ادارات غیر دولتی مشغول کار بودند بعد از فرمان جدید طالبان مبنی بر منع کار زنان در ادارات خصوصی بیکار و خانه‌نشین شدند.

این زنان می‌گویند که طالبان آنان را از وظیفه برکنار کردند و یا هم با لغو نهادهای که مختص به زنان بود، آنها را خانه‌نشین کردند.

طالبان در ماه دسامبر سال گذشته میلادی زنان افغانستان را از کار در سازمان‌های غیر دولتی منع کردند، در ماه اپریل آن‌ها این ممنوعیت را برای دفاتر و نهادهای ملل متحد نیز اجرایی کردند.

منع کار، آموزش و تحصیل زنان از سوی طالبان واکنش‌‌های زیادی در سطح بین‌الملل به دنبال داشت. در افغانستان اما زنان با راه‌اندازی تظاهرات خواستار حق کار، آموزش و تحصیل شدند که اعتراضات شان با خشونت از سوی افراد نیروهای طالبان متوقف شد.

مرسل شیرزاد یکی از هزاران زن است که نان‌آور خانواده‌اش بود ولی ماه‌ها است که بیکار شده و در وضعیت بد اقتصادی به سر می‌برد.

شیرزاد به خبرگزاری معمار می‌گوید: با حاکمیت طالبان زنان با مشکلاتی زیاد مواجه شدند، پیدا کردن کار برای زنان تقریباً ناممکن است.

وی می‌افزاید، وضع محدودیت‌ها علیه زنان و رویکرد حذف زنان از جامعه موسسات را نیز مجبور کرده تا دروازه‌های شان را به روی زنان که دنبال کار هستند بسته کنند. وقتی برای کار به دفتر سازمان ملل مراجعه می‌کنند آنها نیز پاسخ زنان را نمی‌دهند، استخدام شان که امر ناممکن است.

مرسل می‌گوید: من تنها نان‌آور خانواده خود هستم اما به‌خاطر شرایط فعلی نمی‌توانم کار کنم و خانه‌نشین هستم. مشکلات اقتصادی بر زندگی خانواده من سایه افکنده و و زندگی را تاریک کرده است.

شیرزاد در ادامه می‌گوید که با بیکار شدن و خانه‌‌نشینی با مشکلات روحی و روانی دست و پنجه نرم می‌کند. حق کار نداریم، حق آموزش و تحصیل نداریم و این به صورت تدریجی مرگ یک جامعه است که زنان را نشانه رفته است.

جواهر احمدی دانشجو، به خبرگزاری معمار می‌گوید: طالبان باید زمینه کار زنان را فراهم کنند تا زنان بتوانند در اقتصاد خانواده‌های شان و اقتصاد جامعه نقش داشته باشند.

خانم احمدی همچنان گفت: طالبان باید حق کار، آموزش تحصیل را برای زنان بدهد. زنان قشر بزرگی از جامعه را تشکیل می‌دهند و قطعاً در رشد اقتصاد کشور موثر هستند و همچنان در فقرزدایی و کاهش بیکاری نیز می‌توانند سهم خوبی داشته باشند.

این در حالی است که بعد از سقوط نظام جمهوریت و حاکمیت دوباره طالبان میلیون‌ها تن بیکار شدند، هزاران تن کشور را ترک کردند، هزاران تن به‌خاطر پیدا کردن نان از راه‌های غیر قانونی به کشورهای دیگر پناه می‌برند. اما تنها گروه که بیکار شدند و هیچ اقدامی نتوانستند زنان هستند.

جواهر احمدی می‌گوید: جامعه جهانی امروز فقط نظاره‌گر وضع موجود است و چشم و گوش شان را  بسته و فریاد‌های میلیون‌ها زن افغانستان را نادیده می‌گیرند. زنان که از بیکاری و فقر به تکدی‌گری روی آوردند و روزها تا شب در جاده‌ها منتظر لقمه نانی هستند.

پیش از این نهاد سازمان ملل برای برابری جنسیتی یا بخش زنان سازمان ملل اعلام کرده بود که فعالیت ۸۶ درصد سازمان‌های بشردوستانه که تحت رهبری زنان و در مورد زنان بودند، پس از فرمان طالبان متوقف یا محدود شده است.

در افغانستان اما شماری از زنان سازمان ملل متحد را به سکوت و چشم‌پوشی از ظلم و بی‌عدالتی علیه زنان، متهم می‌کنند. شماری از زنان بارها گفته‌اند که سازمان ملل باید بر طالبان فشار وارد کنند تا به حقوق زنان تمکین کنند.

از سوی هم سکینه حسینی فعال حقوق زن و کارمند پیشین یکی از نهادهای غیر دولتی به خبرگزاری معمار می‌گوید که بعد از فرمان رهبر طالبان در مورد منع کار زنان، خانه‌نشین شده است. در حالی که تنها نان‌آور خانواده‌اش بوده و هیچ منبع عایداتی دیگر ندارد.

خانم حسینی می‌گوید: با بیکار شدن خودم، با مشکلات اقتصادی روبرو هستیم و این مشکلات زندگی ما را دگرگون کرده و باعث مشکلات زیادی در خانواده شده، از دست دادن وظیفه نه تنها مشکلات اقتصادی و فقر را بیشتر کرده بلکه باعث مشکلات روحی و روانی شده است.

وی می‌افزاید: مشکلات هر روز در حال افزایش است. این مشکلات زنان را منزوی و خانه‌نشین کرده و از ابتدایی‌ترین حقوق شان محروم کرده است.

سیکنه حسینی به این باور است که محدودیت علیه زنان و مخصوصاً منع تحصیل و کار زنان خشونت علیه زنان، مجبور ساختن دختران زیر سن به ازدواج، فرار از خانه، خودکشی، مهاجرت، قتل‌های مرموز زنان را افزایش داده است و باعث بحران بزرگ در خانواده‌ها شده است.

بیشتر نهادهای غیر دولتی که در بخش زنان و کمک‌های بشر دوستانه فعالیت می‌کردند و در راس آن زنان قرار داشت و ده‌ها زن دیگر در آن نهادها کارمند بود، فعالیت شان را محدود یا متوقف کرده است.

وی همچنان افزود که در حال حاضر تمام زنان افغانستان از فشارهای روحی و مشکلات زیاد، رنج می‌برند و هیچ نهادی برای رفع چالش‌های زنان کاری نمی‌کند. زنان به صورت سیستماتیک حذف شدند و در چهار دیواری خانه با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند. آينده زنان زیر حاکمیت طالبان مبهم است.

گفتنی است که بعد از حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان محدودیت‌ها علیه زنان آغاز و دامنه‌ آن هر روز در حال گسترش بود. طالبان در اولین اقدام شان مکاتب را به روی دختران بالاتر از صنف ششم بستند. به تعقیب آن محدودیت‌های رفتن زنان به پارک‌‌ها، ورزشگاه‌ها، حمام‌ها و منع سفر بدون محرم شرعی را بر زنان وضع کرد. بعد از آن طالبان دانشگاه‌ها را به روی دختران بست. پیرو این اقدام، ممنوعیت کار زنان در ادارات غیر دولتی از محدودیت‌های دیگر طالبان علیه زنان بود.