د طالبانو واکمني او د ښځو له اساسي حقونو څخه بې برخې کول

د بشري حقونو د څار سازمان اعلان کړی، چې طالبانو په تېرو درېیو کلونو کې افغانستان د نړۍ په تر ټولو بد بشري ناورین بدل کړی دی. دغه بنسټ د اسد په ۲۱مه، په یوه خبرپاڼه کې لیکلي، چې طالبانو په تېرو درېیو کلونو کې په پراخه کچه د افغان ښځو حقونه تر پښو لاندې کړي دي. په دې خبرپاڼه کې ویل شوي چې افغان ښځې او نجونې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې خپل تر ټولو بد خوبونه ویني. د دې اعلامیې له مخې طالبانو د افغانستان د واک تر لاسه کولو وروسته د بیان ازادۍ او د خبریالانو او رسنیو حقونه هم تر پښو لاندې کړي دي. د بشري حقونو د څار سازمان ویلي دي چې طالبان په «خپلواکه» ډول افغان ښځې او نجونې د جامو د اغوستو له امله نیولي او پر خپلو منتقدینو یې فشار راوړي. دا په داسې حال کې ده، چې څو ورځې وړاندې د بشري حقونو د څار ادارې ویلي و، چې طالبان په افغانستان کې د ښځو له حقونو ناوړه ګټه پورته کوي. د افغان ښځو په وړاندې د طالبانو د محدودیتونو په اړه د بشري حقونو د سازمانونو له خوا اعلان شویو احصایو او ارقامو ته په پام سره، حقیقت دا دی چې په تیرو ۳ کلونو کې زموږ د هیواد ښځې له ډیرو محدودیتونو سره مخ شوي دي. په دغو قضیو کې تر ټولو مهم یې په ښوونځیو او پوهنتونونو کې له زده کړو څخه د ښځو ایستل دي، چې دوی یې له بحران سره مخ کړي دي. د طالبانو توجیه دا ده چې د ښځو د زده کړې شرایط برابر نه دي، خو دا باید په پام کې ونیول شي چې د امکان په صورت کې د ښځو او نجونو لویه برخه له خپلو شرعي او قانوني حقوقو څخه بې برخې نه شي، ځکه چې د تعلیم د بندیدو پایلې به حتمي او زیانمنې وي. د تعلیم د بندېز تر څنګ په دفترونو کې د ښځو په کار کولو هم بندیز لګول شوی چې د دوی لپاره یې ستونزې دوه چنده کړې دي. په هغه ټولنه کې چې ښځې نه د زده کړې حق لري او نه هم د کار حق لري، ښکاره خبره ده چې له هر ډول بحرانونو سره مخ دي. د ښځو پر زده کړو او کار بندیز ډېرې منفي پایلې لري، چې تر ټولو مهم یې بې سوادي، بې وزلي او په کم عمر کې ودونه دي. ښځې د ټولنې نسلونه او روزونکي دي او که د دوی په ارزښتناک رول کې خنډ رامنځته شي، نو راتلونکی نسل به هم له ګڼو ننګونو سره مخ شي. اوس چې په افغانستان کې د طالبانو د حضور څلورم کال ته داخلیږي، د ښځو برخلیک او راتلونکی لا هم ناڅرګند او مبهم دی او طالبان د خپلو سیاستونو د بدلولو اراده نه لري. خو بیا هم د ښځو او نجونو سترګې د ښوونځیو او پوهنتونونو دروازو ته دي چې بیا پرانستل شي تر څو د نورو مسلمانو ښځو په څېر له دغه نه منلو وړ حق څخه برخمن شي.