د ایران او افغانستان ترمنځ سوداګریزې اړیکې تل د ایران په اقتصادي او سیمه ییزو پالیسیو کې یوه مهمه موضوع وه. د جنوبي خراسان د سوداګرۍ، صنایعو، کانونو او کرنې خونې د مشر علي رضا خامهزر په وینا، افغانستان ته د ایران صادرات د ایران د اقتصادي شریکانو په منځ کې ځانګړی ځای لري او په وروستیو کلونو کې د دې صادراتو مقدار د دوو او دریو ملیارد ډالرو ترمنځ و. دا شمېره د ایران د یو له مهمو صادراتي بازارونو څخه د افغانستان لوړ اهمیت ښیي. د دې پراخې سوداګرۍ یو له مهمو عواملو څخه د دواړو هیوادونو ترمنځ ګډې پولې دي. په ځانګړې توګه، په سربیشه کې د ماهیرود پوله په دې تبادلو کې مهم رول لوبوي ځکه چې دا له افغانستان سره ۳۳۱ کیلومتره ګډه پوله لري. که څه هم د جنوبي خراسان د څلورو سرحدونو او سرحدي بازارونو څخه، یوازې د ماهیرود پوله فعاله ده، خو ایران غواړي چې افغانستان د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ د لا پراختیا لپاره نور بازارونه هم پرانیزي. له بلې خوا، د دواړو هېوادونو ترمنځ د اورګاډي همکاري هم د سوداګرۍ د پراختیا لپاره د یوې مهمې زیربنا په توګه وړاندیز شوې ده. د ایران او افغانستان د چارواکو ترمنځ د ریل پټلۍ د پیاوړتیا او په دې برخه کې د ډیرو اسانتیاوو د رامنځته کولو په اړه بحثونه د دواړو هیوادونو د ټرانزیټ لګښتونو کمولو او د توکو د لیږد سرعت زیاتولو جدي هوډ څرګندوي. د ایران د ریل پټلۍ د اجرایوي رییس جبار علي ذاکري په وینا، د هرات د ریل پټلۍ د محور بشپړیدل یو له هغو مهمو پروژو څخه دی چې کولای شي د ایران او افغانستان ترمنځ ټرانزیټ ښه کړي او د سیمه ییز “مرکز” په توګه د ایران رول پیاوړی کړئ. په عین حال کې، د دوغارون ازاد سوداګریز زون، چې په هیواد کې یو له پخوانیو رسمي سوداګریزو لارو څخه دی، د ایران او افغانستان ترمنځ د اقتصادي اړیکو په وده کې یو نه بدلیدونکی رول لوبوي. د دوغارون د آزادې سیمې اجرایوي رییس محمد رضا مودودي د سوداګریزو او سیاحتي زیربناوو د پراختیا پلانونو ته اشاره وکړه او د زیارت کوونکو او مسافرینو لپاره یې د هوټلونو او اسانتیاوو د جوړولو اعلان وکړ. هغه ټینګار وکړ چې د دې زون اصلي تمرکز په افغان بازار دی او موخه یې د افغانستان او نورو هیوادونو څخه د بیلابیلو سوداګرۍ لپاره د پانګوالو راجلبول دي. د سوداګریزو اړیکو دا مقدار د دواړو هیوادونو په اقتصاد باندې ډیرې مثبتې اغیزې لري. د ایران لپاره، افغانستان ته صادرات د مثبت سوداګریز توازن ساتلو او په سیمه کې د خپل اقتصادي موقعیت د پیاوړتیا په معنی دي. همدارنګه، د سوداګریزو همکاریو زیاتوالی به دندې رامینځته کړي، زیربنا به رامینځته کړي، او په سرحدي سیمو لکه جنوبي خراسان کې به سوکالي ته وده ورکړي. د افغانستان لپاره، دا تعاملات د ایران سره د همکارۍ له لارې د باکیفیته توکو ته د لاسرسي او کورني زیربناوو د پراختیا زمینه هم برابروي. له افغانستان څخه د لوړ کیفیت لرونکو کرنیزو محصولاتو واردول هم کولای شي د ایران د اوبو سرچینو ساتنه کې مرسته وکړي او د سوداګرۍ توازن نور هم متوازن کړي. له همدې امله، د دواړو ګاونډیو ترمنځ ظرفیتونو او فرصتونو ته په پام سره، د ایران او افغانستان ترمنځ د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پراختیا نه یوازې د دواړو هیوادونو په ګټه ده بلکې دا به په سیمه کې د ثبات او سوکالۍ په پیاوړتیا کې هم د پام وړ مرسته وکړي.
۰۹:۰۳ بعدازظهر
