د معمار وحدت د خبری آژانس د خبر له مخې؛ د افغانستان د خبریالانو مرکز په دغه هېواد کې د بیان د ازادۍ د وضعیت په اړه د رسنیو د ازادۍ نړیوال ایتلاف اندېښنه ښودلې او ټینګار یې کړی چې په هېواد کې د طالبانو له واکمنۍ وروسته د خبریالانو پر وړاندې تاوتریخوالی او پر افغان رسنیو محدودیتونه زیات شوي دي.
کاناډا او هالنډ د رسنیو د آزادۍ نړیوال ایتلاف (MFC) د شریک رییس په توګه د جمعې په ورځ د نومبر په ۱۸ (د عقرب ۲۷مه) اعلان وکړ چې په دې ایتلاف کې د افغانستان غړیتوب لغوه شو.
د دغه ایتلاف په اعلامیه کې راغلي: «د رسنیو د ازادۍ ایتلاف ته څرګنده ده چې په افغانستان کې د رسنیو د ازادۍ وضعیت له بده مرغه اوس د نړیوالو ژمنو سره سم نه دی. په حقیقت کې اوسنی وضعیت د جدي اندېښنې وړ دی.»
د افغانستان د خبریالانو مرکز په یوه خبرپاڼه کې زیاته کړې، چې په تېر یوه کال کې د خبریالانو او رسنیو د کارکوونکو پر وړاندې د تاوتریخوالي ۲۴۵ پېښې ثبت شوي، چې په کې نیول، فزیکي تاوتریخوالی، تهدید، ټپي کېدل او حتی د رسنیو د دوو کارکوونکو وژل شامل دي.
په خبرپاڼه کې راغلي: د افغانستان د ژورنالیستانو مرکز له اسلامي امارت څخه غواړي چې د ټولیزو رسنیو د قانون د تطبیق او اړوندو قوانینو او مقرراتو (د جمهوري ریاست له خوا تصویب شوي) په اړه خپله ژمنه پوره کړي. او د ازادو رسنيو د درناوي په ترڅ کې پر رسنيو او خبريالانو لګول شوي محدوديتونه لرې کړي.
د بې پولې خبریالانو سازمان د وروستي راپور له مخې، په تېر کال کې ۲۱۹ چاپي، غږیزو او تصویري رسنیو په دغه هېواد کې فعالیت بند کړی دی.
د دغه سازمان د معلوماتو له مخې، په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنۍ مخکې ۵۴۷ رسنۍ وې، خو اوسمهال په دغه هېواد کې یوازې ۳۲۸ رسنۍ فعالې دي.
د افغانستان د خبريالانو ملي اتحاديه په داسې حال کې چې د رسنيو د ازادۍ له نړيوال اتحاد څخه د دغه هېواد د ويستلو په اړه اندېښنه څرګندوي وايي چې د رسنيو او افغان خبريالانو د ستونزو د هواري لپاره نړيوالو سازمانونو او طالبانو ته د حکومت د لا زياتې همکارۍ اړتيا ده.