د افغان کډوالو سختې ورځې او د پاکستان حکومت د شړلو پالیسي

پاکستاني چارواکو یو ځل بیا د افغان کډوالو د دغه هیواد څخه د وتلو پر اړتیا ټینګار وکړ. د پاکستان د ولایتي چارو، سرحدي سیمو، کشمیر او ګلګت بلتستان وزیر امیر مقام د سې شنبې په ورځ (د دلو په ۳۰مه) اعلان وکړ چې د افغان کډوالو د راستنیدو وخت رارسېدلی دی. هغه د افغان کډوالو په اړه د ملګرو ملتونو ژمنو ته په اشارې سره وویل: “د افغان کډوالو د منلو پر مهال، ژمنه شوې وه چې ډېر ژر به دوی دریم هیواد ته ولیږدول شي او د کوربه هیوادونو ستونزې به حل شي. خو دا ژمنې لا تر اوسه نه دي پلي شوي.» هغه په ​​ملګرو ملتونو او نړیوالې ټولنې غږ وکړ چې د افغان کډوالو د بیرته ستنولو یا نورو هیوادونو ته د لیږدولو لپاره اقدام وکړي. په وروستیو میاشتو کې له پاکستان څخه د افغان کډوالو د ایستلو پالیسي خورا سخته شوې ده. په بلوچستان ایالت کې د کډوالو په کورونو د شپې له خوا چاپې او د هغوی ایستل په دې زیان منونکې ډلې باندې د فشارونو د زیاتوالي ښودنه کوي. دا کړنې، چې د کډوالو سره ناوړه چلند او بې احترامي پکې شامله ده، د بشري، اسلامي او نړیوالو اصولو څخه ښکاره سرغړونه ده. په ورته وخت کې، ملګرو ملتونو او د بشري حقونو سازمانونو هم د دې پروسې په اړه اندیښنه څرګنده کړې، خو داسې ښکاري چې د امنیتي او اقتصادي ملاحظاتو پر بنسټ د افغان کډوالو په وړاندې د پاکستان حکومت پالیسۍ دوام لري. په پاکستان کې د افغان کډوالو یوه له بنسټیزو ستونزو څخه د دوی ناڅرګند او بې ثباته وضعيت دی. ډیری دا خلک د رسمي اسنادو پرته ژوند کوي او روغتیا، تعلیمي او کارموندنې اسانتیاوو ته محدود لاسرسی لري. همدارنګه، د تبعیض او قانوني محدودیتونو شتون مهاجرین په دې هیواد کې د خوندي او باثباته ژوند کولو څخه منع کړي دي. سربېره پردې، د پاکستان ټولنیز او اقتصادي فشارونه د افغان کډوالو د اخراج د زیاتوالي لپاره یوه پلمه ګرځېدلې ده. که څه هم د پاکستان حکومت لپاره افغانستان ته د کډوالو راستنیدل ممکن د حل لاره وګڼل شي، خو حقیقت دا دی چې د افغانستان داخلي شرایط د دې شمیر کډوالو د منلو لپاره چمتو ندي. اقتصادي ستونزې، د زیربناوو نشتوالی، پراخه بې کاري، او ناامني هغه ننګونې دي چې راستنیدونکي به ورسره مخ شي. ډیری خلک په افغانستان کې خپل کورونه او ځمکې له لاسه ورکړي دي او د دوی لپاره به بیا میشتیدل ګران وي. سربېره پردې، د کاري فرصتونو نشتوالی او بنسټیزو خدماتو ته لاسرسی په افغانستان کې د بې وزلۍ او ټولنیزې نارضایتۍ د زیاتوالي احتمال زیاتوي. د دې کړکېچ د حل لپاره، نړیواله ټولنه او د بشري حقونو سازمانونه باید ډیر فعال رول ولوبوي. یوه ممکنه حل لاره دا ده چې په دریم هیوادونو کې د بیا میشتیدنې پروګرامونه رامینځته شي ترڅو افغان کډوال په ښه شرایطو کې ژوند وکړي. همدارنګه، ملګري ملتونه او نور نړیوال سازمانونه باید د پاکستان پر حکومت فشار راوړي چې د افغان کډوالو سره د غیر انساني چلند مخه ونیسي. له بلې خوا، په افغانستان کې د اقتصادي پراختیا ملاتړ او د امنیتي شرایطو ښه کول کولای شي د مهاجرت کړکېچ په کمولو او د کډوالو دوامداره راستنیدو په ډاډمن کولو کې مرسته وکړي.