د طالبانو د حکومت ویاند مرستیال حمدالله فطرت د روسیې د ولسمشر د وروستیو څرګندونو په ځواب کې وویل چې له افغانستان څخه هیڅ هیواد ته کوم ګواښ یا خطر نشته.
فطرت زیاته کړه چې د افغانستان ټوله جغرافیه د طالبانو تر کنټرول لاندې ده او له افغانستان څخه هیڅ هیواد ته کوم ګواښ یا خطر نشته. له همدې امله، پدې اړه اندیښنې بې بنسټه دي.
دا په داسې حال کې ده چې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د تاجکستان له ولسمشر امام علي رحمان سره په یوه کتنه کې د افغانستان له خاورې څخه د مخ په زیاتیدونکو امنیتي ګواښونو او د منځنۍ اسیا د هیوادونو د امنیت په خطر کې اچولو په اړه اندیښنه څرګنده کړه.
پوتین په مسکو کې د خپل تاجک سیال سره د ګډې خبري غونډې په ترڅ کې په ضمني ډول افغانستان په سیمه کې د امنیتي ګواښونو مرکز وباله.
د روسیې ولسمشر مخکې د بشکیک په غونډه کې ویلي وو چې په افغانستان کې ډېر ګواښونه شته او مسکو د افغانستان څخه د راپورته کېدونکو ګواښونو په اړه د تاجکستان د اندیښنو ملاتړ کوي.
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد هم ټینګار وکړ چې د افغانستان خاوره خوندي ده او هیڅ ترهګره ډله د هیواد په خاوره کې شتون نلري چې نورو ته ګواښ وکړي.
سره له دې چې روسیه له طالبانو سره نسبتا نږدې اړیکې لري، د افغانستان په اړه د روسیې اندیښنه د څو دلیلونو له مخې تحلیل کیدای شي.
لومړی، روسیه له افغانستان څخه منځنۍ اسیا هیوادونو ته، په ځانګړې توګه تاجکستان ته د ناامنۍ د خپریدو په اړه اندیښمنه ده، ځکه چې دا هیوادونه له دې هیوادونو سره تاریخي او ستراتیژیکې اړیکې لري.
تاجکستان، د افغانستان د شمالي ګاونډي په توګه، د ترهګرۍ، د مخدره توکو قاچاق او د ترهګری د خپریدو په څیر امنیتي ګواښونو سره مخ دی.
دوهم، که څه هم طالبان ادعا کوي چې په افغانستان کې هیڅ ترهګره ډله فعالیت نه کوي، نړیوال راپورونه او امنیتي ادارې ښیي چې د داعش خراسان او ځینې القاعدې پورې تړلې ډلې لاهم په افغانستان کې فعالې دي.
دا ډلې ګاونډیو هیوادونو او حتی له هغې هاخوا ته ګواښ پېښولای شي.
دریم، که څه هم روسیه له طالبانو سره په اړیکه کې ده، خو د دې ډلې په ژمنو بشپړ باور نه لري.
طالبانو په تیرو وختونو کې له ترهګرو ډلو سره اړیکې درلودې، او دا روسیه د طالبانو د وړتیا او لیوالتیا په اړه شکمنه کوي چې په افغانستان کې امنیتي وضعیت په بشپړ ډول کنټرول کړي.
سربېره پردې، روسیه ممکن امنیتي اندیښنې په سیمه کې د خپل نفوذ د زیاتولو لپاره د یوې وسیلې په توګه وکاروي.
د افغانستان څخه د امنیتي ګواښونو په روښانه کولو سره، روسیه کولای شي په منځنۍ آسیا کې د امنیت ملاتړ کونکي ځواک په توګه خپل رول پیاوړی کړي او د سیالانو لکه متحده ایالاتو او چین نفوذ کم کړي.
د افغانستان داخلي وضعیت، په شمول د اقتصادي کړکېچ، پراخې بې وزلۍ او سیاسي ناکرارۍ، کولای شي د ناامنۍ زیاتوالي او ګاونډیو هیوادونو ته غیرقانوني مهاجرت لامل شي، چې دا د روسیې او په سیمه کې د هغې د متحدینو لپاره هم اندیښنه ده.
له همدې امله، د روسیې اندیښنه، په سیمه کې د یو لوی او اغیزمن هیواد په توګه، له دې حقیقت څخه سرچینه اخلي چې افغانستان لاهم د سیمه ایزو ګواښونو ځای ګڼل کیږي.
که څه هم طالبان ادعا کوي چې د سیمې امنیت کنټرول لري، خو دا ادعا د هیواد له واقعیتونو سره سمون نه لري.
