ښځې د افغانستان؛ د ناکامو سیاستونو قربانیانې

په نړیوالو ادارو کې د ښځو د فعالیتونو د محدودولو په اړه د طالبانو پریکړه د ښځو د ګوښه کولو یو بل کار دی، چې دوی یې له مهمو ننګونې سره مخ کړي دي. دا محدودیتونه د بشري حقونو له اړخونو څخه بهر یو څرګند پیغام لري، کوم چې د ټولنې بې کفایته او انزوا شوي ماډل ته راستنیدل دي چې نیمایي نفوس یې له محرومیت سره مخ دی. خو د فکر وړ خبره دا ده چې دا پرېکړې د طالبانو د واک د ټینګولو پر ځای د هېواد په ټولنیز او اقتصادي جوړښت کې ژورې تشې رامنځته کوي. د کار او ټولنیزو برخو څخه د ښځو لرې کول نه یوازې د جنسیت پالیسي ده؛ بلکه، دا یو داسې حرکت دی چې په حقیقت کې د بیا رغونې، بشري بحرانونو اداره کولو، او حتی ژوندي پاتې کیدو لپاره د ټولنې وړتیا کمزورې کوي. ځوان نسل چې د آزادۍ او مساواتو په ایډیالونو کې لوی شوی، اوس له داسې وضعیت سره مخ دی چې نه یوازې د دوی فرصتونه محدود دي، بلکې هیلې یې هم له منځه ځي. دا نسل چې کولاي شواي د بدلون او پرمختګ لپاره یو محرک ځواک وي، اوس هغوي خاموش قرباني کیږي؛ د هغو پالیسیو قرباني چې د بدلون په ویره کې ریښې لري. خو د دې سیاستونو پایلې دلته نه ختمیږي. هغه ټولنه چې خپلې ښځې له فعالیت څخه بې برخې کوي په عملي توګه د هغې نیمایي بشري پانګه له پامه غورځوي. ښځې، په ځانګړې توګه په دودیزو ټولنو کې، د مرستندویه ادارو او کورنیو ترمنځ د اړیکو مهم پلونه دي. د دوی لرې کول پدې معنی دي چې دا اړیکې پرې کړي او بالاخره سرچینو ته د لاسرسي په برخه کې د بې عدالتۍ او نابرابرۍ زیاتوالی رامنځته شي. په دې ډول چلند سره طالبان نه یوازې دا چې افغانستان د پرمختګ له لارې نه باسي، بلکې په ټولنه کې په ژوره کچه یو ډول روحي انحطاط هم تحمیلوي. افغان میرمنې نور يوازې د جنسیت د پالیسۍ قرباني نه دي؛ دوی د خاموش مقاومت سمبول ګرځیدلی دي، یو مقاومت چې ډیر ژر یا وروسته به د ټولنیز ناکرارۍ، ډله ایزو مهاجرتونو یا حتی مدني بغاوتونو په بڼه څرګند شي. په دې برخه کې د افغان ښځو راتلونکی د ژوند او ګډون د حق د ترلاسه کولو لپاره له نه ستړي کیدونکو هڅو پرته بل څه نه دي. خو دا به یوازې هغه وخت بریالۍ شي چې نړۍ د ښځو د حقونو ساتنه او په ټولنه کې د دوی ګډون د یوه مفصل او همغږي پلان سره د يو لومړیتوب په توګه تعقیب کړي. که نه نو افغانستان به نه یوازې خپلې ښځې، بلکې خپل هویت او راتلونکی به له لاسه ورکړي.