چین د یوه جامع حکومت پر جوړولو او د افغانانو د حقونو پر درناوي ټینګار

د چین د بهرنیو چارو وزیر د شنبې په ورځ په اسلام اباد کې په یوه خبري کنفرانس کې له طالبانو وغوښتل چې یو ټول شموله حکومت جوړ کړي او په افغانستان کې ټولو توکمونو ته حقوق ورکړي. په دې ناسته کې چین ګنګ له طالب چارواکو وغوښتل چې د پاکستان په ګډون د ګاونډیو هېوادونو امنیتي اندېښنو ته پام وکړي او د حل لپاره یې اقدام وکړي. هغه وویل: “موږ هیله لرو چې طالبان به یو ټول شموله حکومت جوړ کړي او په افغانستان کې به ټولو توکمونو ته حقوق ورکړي.” چین کانګ د ګاونډیانو ترمنځ په دوستانه اړیکو ټینګار وکړ او ویې ویل چې ګاونډیان باید ملګري وي ځکه چې “ګاونډیان نشي کولی ځای بدل کړي.” چین په سیمه ییزو مسایلو کې د یو مهم او اغېزمن هېواد په توګه په افغانستان کې د سولې او ثبات د ټینګښت لپاره هڅې کوي. دې ته په پام سره چې چین په افغانستان کې اقتصادي ګټې لري، د دغه هېواد اصلي لومړیتوب د افغانستان د ګاونډیتوب او د سیمې د نویو سیاستونو سره چې د امریکا لرې کول او د سیمه ییزو قدرتونو تمرکز دی، له طالبانو سره یوځای کول دي. خو چين او نورو هېوادونو تر کومه حده دغه هدف تر لاسه کړی، دا د پام وړ ده. نړيوال غواړي چې د چين په ګډون د سيمې له هېوادونو سره په ګډه په افغانستان کې داسې يو حکومت جوړ کړي چې د افغانستان د ټولو خلکو په استازيتوب په بېلابېلو صحنو کې پياوړي او د باور وړ څرګند شي، خو په دې موضوع د دوی له ټينګار سره سره د طالبانو له لوري کوم مثبت ځواب نه دی ورکړل شوی، چې له امله یې نړیواله ټولنه له طالبانو سره د خبرو په اړه په بې باورۍ کې پاتې شوې ده. ډېر ژر یا وروسته به طالبان په دې پوه شي چې د یوه ټول شموله حکومت جوړول واقعیا یوه اړتیا ده. دوی نشي کولای د خپلو ګټو لپاره د ملي او نړیوالو غوښتنو په پام کې نه نیولو او د وخت ضایع کولو سره وخت تیر کړي. تېرو دوو کلونو په ښکاره توګه وښودله چې طالبان نه دي بریالي شوي چې یو اړخیز سیاستونه پلي کړي او هیڅ هېواد یې په رسمیت نه وی پیژندلي. طالبانو ته دا پیغام کافي دی چې د دوی کړنې د ښې حکومتولۍ او نړیوالو معیارونو خلاف دي. له همدې امله طالبان په نړۍ کې د یوه رسمي حکومت په توګه راڅرګندېدلای شي چی په لومړي ګام کې به ملي رضایت او داخلي قبولیت تر مطلوبې کچې پورې جذب کړي تر څو په راتلونکي ګام کې دا به د نړیوال له خوا ومنل شي.