په افغانستان کې د بې وزلۍ د خپریدو عوامل

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) په افغانستان کې د بې وزلۍ د دوام په اړه خبرداری ورکړ او وویل: اقتصادي بې وزلۍ له هرو دوو افغانانو څخه یو یې خپور کړی او اغیزمن کوي. دغه بنسټ دا هم ویلي چې ۸۰ سلنه افغان کورنۍ هره ورځ د کورنۍ له هر غړي څخه تر یو ډالر کم عاید لري. د بشري مرستو د همغږۍ لپاره د ملګرو ملتونو دفتر زیاته کړې، چې له پراخې اقتصادي بې وزلۍ څخه د افغانانو د ژوند ژغورلو لپاره لا زیاتو مرستو ته اړتیا ده. اوچا دا هم یادونه وکړه چې له اتو میاشتو وروسته، د افغانستان لپاره د سږ کال د بشري غبرګون پروګرام یوازې ۲۵٪ تمویل شوی دی. دغه مرکز تر دې مخکې هم اعلان کړی و چې سږ کال له افغانستان سره د مرستو لپاره درې میلیارده ډالرو ته اړتیا لري. د خوړو نړیوال پروګرام یو جدي خبرداری ورکړی او اعلان یې کړی چې په افغانستان کې ۱۲ میلیونه وګړي له سختې لوږې سره مخ دي. د دغه سازمان د راپور له مخې، د دغه هېواد ۲.۴ میلیونه وګړي د لوږې په بیړني حالت کې دي، چې دا د هېواد په ځینو سیمو کې د قحطۍ خطر په ګوته کوي. همدارنګه، ۳.۹ میلیونه وګړي، چې ۲.۸ میلیونه یې له پنځو کلونو کم عمره ماشومان دي، په شدید خوارځواکۍ اخته دي. په افغانستان کې بې وزلي په پراخه کچه لوړه شوې او نړیوالو سازمانونو په دې اړه پرله پسې خبرداری ورکړی دی. د طالبانو سیاستونه د دې لامل شوي چې د نړۍ هېوادونه له طالبانو سره د خبرو کولو لېوالتیا ونه ښيي او حتی د اقتصادي بندیزونو د لګولو لامل شوي دي. پرله پسې وچکالي هم یو بل لامل دی چې اقتصادي ستونزې یې دوه چنده کړې دي. د بزګرانو لپاره د مناسبې تکنالوژۍ او وسایلو نشتوالی هم د حاصلاتو د جدي کمښت لامل شوی دی. مهاجرت او د پانګې وتل په افغانستان کې د اقتصادي رکود نور لاملونه دي؛ ځکه د شرايطو او اسانتياو د نشتوالي له امله ډېرو هېوادوالو پرېکړه وکړه چې له افغانستان څخه نورو هېوادونو ته ولاړ شي او خپله سرمايه له ځانه سره د ژوند د ښه والي په هيله يوسي. په هر صورت، په افغانستان کې د بې وزلۍ په خپریدو کې څو عوامل لاس لري، خو د طالبانو د یو اړخیزو سیاستونو له امله د افغانستان انزوا تر بل هر عامل زیاته ونډه لري ځکه چې په يوازې سر د طالبانو حکومت نه دى توانېدلى چې دغه ستونزه حل کړي او نړيوالې ټولنې هم په دې برخه کې هيڅ ډول لېوالتيا نه ده ښودلې، چې په پايله کې يې بېوزلي نه يواځې کمه شوې نه ده، بلکې زياته شوې ده.