مقامهای سازمان ملل روز گذشته (دوشنبه، ۲۱ عقرب) در افتتاحیه این کنفرانس هشدار دادند که اهداف بلند «توافقنامه پاریس» در معرض خطر بزرگی هستند؛ توافقنامهای که در سال ۲۰۱۵ با شرکت ۱۹۶ کشور جهان با هدف جلوگیری از افزایش دمای زمین بیش از ۲ درجه سانتی گراد در قرن جاری و تلاش در جهت محدودیت افزایش دما به زیر ۱.۵ درجه سانتیگراد نسبت به سطح آن پیش از صنعتی شدن، تصویب شده است.
با این حال، تامین مالی اقدامات در برابر افزایش تهدیدکننده دمای جهانی، ذوب شدن یخچالهای طبیعی و بالا آمدن سطح آب اوقیانوسها، از موضوعات اساسی ۲۹مین کنفرانس جهانی اقلیم در آذربایجان به شمار میآید.
در همین حال، سیمون استیل، رئیس کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم سازمان ملل متحد در سخنرانی افتتاحیه خود در کاپ-۲۹ اعلام کرد که تامین مالی کمکهای آب و هوایی توسط کشورهای ثروتمند یک «کمک خیریه» نیست، بلکه «به نفع همه» است. این مقام سازمان ملل همچنان از کشورها خواست تا نشان دهند که همکاری جهانی برای کاهش خطرات تغییرات اقلیمی متوقف نشده است.
سیمون استیل همچنان تاکید کرد که اگر دوسوم کشورهای جهان نتوانند سرعت انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهند، کشورهای دیگر بهگونه بیرحمانه تاوان آن را خواهند پرداخت.
به گفته وی، کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییرات اقلیم تنها جایی برای رسیدگی به بحران آب و هوا به شمار میآید که در آن باید روی یک هدف جدید مالی جهانی در زمینه اقلیمی موافقت شود.
رئیس کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم سازمان ملل در این کنفرانس گفت: «به همین دلیل است که ما اینجا در باکو هستیم. ما باید بر یک هدف جدید مالی جهانی آب و هوا موافقت کنیم. اگر حداقل دوسوم کشورهای جهان نتوانند به سرعت انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهند، آنگاه هر کشوری بهای بیرحمانهی را میپردازد. اگر کشورها نتوانند انعطافپذیری را در زنجیره تامین ایجاد کنند، کل اقتصاد جهانی به زانو در خواهد آمد. هیچ کشوری مصون نیست.»
نشست امسال تغییرات اقلیمی در شرایطی برگزار میشود که تابستان ۲۰۲۴ به عنوان گرمترین تابستان جهان از زمان آغاز ثبت دماها شده است. همچنان سازمان هواشناسی بینالمللی، یک نهاد سازمان ملل که شش پایگاه داده بینالمللی بزرگ را گردآوری میکند به تازگی گفته که سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ گرمترین دههای است که تاکنون اندازهگیری شده است.
در کنفرانس امسال تغییرات اقلیم سازمان ملل هیئتی از حکومت طالبان به رهبری مطیعالحق خالص، رئیس اداره محیط زیست حکومت این گروه نیز اشتراک کرده است. این نخستینباری است که هیئت افغانستان پس از روی کارآمدن دوباره طالبان، در یک کنفرانس بینالمللی سطح بالا حضور مییابد.
آقای خالص به خبرنگاران گفته است: «مسائل مربوط به تغییرات اقلیمی و مشکلات محیط زیستی در افغانستان را با جهان شریک میسازیم.»
این درحالی است که طی سالیان اخیر نگرانیهای مردم افغانستان از تبعات ناگوار تاثیرات اقلیم در کشور افزایش یافته است. نگرانی از آسیبهای جدی تغییرات اقلیمی در کشور درحالی شکل میگیرد که تغییرات اقلیمی بر جنبههای گوناگون زندگی و معیشت مردم تاثیر گذاشته است.
خشکسالی، افزایش دما، وقوع حوادث طبیعی از قبیل بارندگیهای شدید، سیلابها و سایر مشکلات زیستمحیطی از پیامدهای ناگوار تغییر اقلیم در کشور شمرده میشود که زندگی میلیونها تن را متاثر کرده است.
براساس اظهارات مقامهای سازمان، افغانستان با اینکه در ایجاد تغییرات اقلیمی هیچ نقشی ندارد، اما به عنوان یکی از ده کشور آسیبپذیر از تغییرات اقلیمی در جهان شناخته میشود.
با این حال، انتظار میرود حضور هیئت طالبان در این کنفرانس بتواند تاثیر قابل ملاحظهای در جلب همکاریهای جهانی و منطقهای برای مبارزه با تغییرات اقلیمی در کشور داشته باشد.
