به گزارش خبرگزاری معمار؛ برنامه اسکان بشری ملل متحد روز دوشنبه، ۱۲ جوزا ۱۴۰۴ (۲ جون ۲۰۲۵)، با انتشار گزارش جدیدی، ضمن درخواست کمک‌های بشردوستانه، هشدار داد که میلیون‌ها تن در افغانستان در سکونتگاه‌های غیرمعیاری، مغاره‌ها، و مناطقی بدون زیرساخت‌های اساسی مانند آب پاک، برق، و خدمات صحی زندگی می‌کنند. این گزارش، که وضعیت اسفناک مسکن در این کشور را برجسته می‌کند، زنگ خطری برای جامعه جهانی و مقامات محلی است.
این نهاد وابسته به سازمان ملل اعلام کرد که دسترسی به آب آشامیدنی سالم، خدمات صحی، برق، و حتی بهداشت اولیه برای بسیاری از ساکنان این مناطق یک رؤیای دست‌نیافتنی است. فقدان این امکانات، زندگی روزمره میلیون‌ها شهروند افغانستان را با چالش‌های جدی مواجه کرده و سلامت و امنیت آن‌ها را به خطر انداخته است.
بر اساس این گزارش، گسترش بی‌رویه شهرنشینی، جنگ‌های طولانی، فقر گسترده، و بی‌جاشدگی داخلی از عوامل اصلی ایجاد این سکونتگاه‌های غیرمعیاری هستند. ده‌ها هزار خانواده در حومه شهرهای بزرگ مانند کابل، هرات، قندهار، مزارشریف، و جلال‌آباد بدون سند مالکیت و بدون دسترسی به خدمات اولیه مانند جاده، مکتب، یا شفاخانه زندگی می‌کنند.
برنامه اسکان بشری ملل متحد تأکید کرده که بسیاری از این سکونتگاه‌ها در مناطق غیرقانونی ساخته شده‌اند و ساکنان آن‌ها از هرگونه حمایت شهری، اجتماعی، یا قانونی محروم‌اند. این وضعیت، به‌ویژه برای زنان، کودکان، و سالمندان، که در این مناطق با تهدیدهای مضاعف مانند ناامنی، بیماری، و خشونت مواجه‌اند، خطرناک‌تر است.
این گزارش به‌طور خاص به شرایط دشوار کودکان در این سکونتگاه‌ها اشاره کرده و گفته است که نبود مکتب و امکانات آموزشی، آینده نسل جوان را تهدید می‌کند. زنان نیز به دلیل نبود خدمات صحی و امنیت، با مشکلات عدیده‌ای از جمله مرگ‌ومیر مادران و سوءتغذیه کودکان مواجه‌اند.
برنامه اسکان بشری ملل متحد از مقامات مسئول در Afghanistan، به‌ویژه طالبان خواسته است تا با همکاری جامعه جهانی، راهکارهای عملی برای بهبود وضعیت این سکونتگاه‌ها تدوین کنند. این نهاد همچنین خواستار سرمایه‌گذاری فوری در زمینه‌های زیرساخت‌های شهری، توسعه مسکن ارزان‌قیمت، خدمات صحی، آب‌رسانی، و آموزش شده است.
در این گزارش آمده که بدون اقدام فوری، پیامدهای انسانی و اجتماعی این بحران گسترده‌تر خواهد شد و می‌تواند به ناآرامی‌های اجتماعی، افزایش مهاجرت، و تشدید فقر منجر شود.
