سفر امیرخان متقی، وزیر امور خارجه طالبان به هند، فصل تازهای در دیپلماسی منطقهای افغانستان گشود. این سفر که با استقبال گرم از سوی مقامات هندی مواجه شد، نشان میدهد که کابل در پی ترسیم معادلات جدید ژئوپلیتیک در جنوب آسیاست.
متقی امروز در دیدار با طلاب و علمای مدرسه دینی دیوبند در هند تأکید نمود که «آینده روابط هند و افغانستان بسیار روشن به نظر میرسد». این اظهارات در حالی مطرح شد که طالبان پیش از این، روابط محدودی با دهلینو داشت و بیشتر در مدار نفوذ اسلامآباد قرار میگرفت. اکنون اما، به نظر میرسد که کابل به ضرورت تنوع در روابط خارجی خود واقف شده است.
هند طی دهههای اخیر، سرمایهگذاریهای گستردهای در بخشهای زیربنایی، آموزشی و اقتصادی افغانستان انجام داده است. بنابراین، گسترش روابط با هند نهتنها از منظر سیاسی، بلکه از بُعد اقتصادی و توسعهای نیز برای افغانستان سودمند خواهد بود.
با این حال، این همگرایی با چالشهای جدی مواجه است. پاکستان که همواره خواهان فاصلهگیری کابل از دهلینو بوده، واکنشهای تند نشان داده است.
بمباران کابل همزمان با حضور متقی در هند، تقارن آشکار این واکنش را به نمایش گذاشت. اسلامآباد نگران آن است که نزدیکی افغانستان و هند، موازنه قدرت منطقهای را بر هم زند و نفوذ خود را در کابل از دست بدهد.
نکته محوری در این میان، تغییر رویکرد طالبان است. به نظر میرسد که این گروه به درک واقعبینانهتری از ضرورت سیاست خارجی متوازن دست یافته است.
تجربه سه سال اخیر نشان داده که وابستگی یکجانبه به یک بازیگر منطقهای، نهتنها صلح و ثبات را به ارمغان نمیآورد، بلکه استقلال و حاکمیت ملی را نیز در معرض خطر قرار میدهد.
با این وصف، گسترش روابط با هند، گامی استراتژیک برای تنوعبخشی به روابط خارجی افغانستان به نظر میرسد. این رویکرد میتواند زمینهساز توسعه اقتصادی، جلب سرمایهگذاری خارجی و بهبود جایگاه بینالمللی کابل شود. البته مسیر پیش رو پرفراز و نشیب خواهد بود، اما گشایش این مسیر، خود نوید آیندهای امیدوارتر را میدهد.
