به گزارش خبرگزاری معمار؛ مرکز پژوهش و پالیسی لاجورد یولی و حزب شهروندان افغانستان روز شنبه، ۱۰ جوزا ۱۴۰۴ (۳۱ می ۲۰۲۵)، کنفرانس ملی آینده افغانستان را در شهر استکهلم، پایتخت سویدن، برگزار کردند. این نشست با حضور شماری از چهره‌های سیاسی، فعالان مدنی، و شخصیت‌های علمی افغانستان در تبعید برگزار شد و به بررسی چالش‌ها و چشم‌اندازهای آینده کشور اختصاص داشت.
بر اساس اعلامیه رسمی این کنفرانس، محور اصلی گفت‌وگوها طرح موزاییک یوناما در افغانستان بود که به‌عنوان یک چارچوب پیشنهادی برای بازسازی سیاسی و اجتماعی کشور مطرح شده است. این طرح، که پیش‌تر توسط برخی نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل مورد بحث قرار گرفته، بر ایجاد یک نظام غیرمتمرکز و مشارکت همه‌جانبه گروه‌های قومی و سیاسی تأکید دارد.
عالیه ییلماز، یکی از برگزارکنندگان این کنفرانس، در گفت‌وگویی اظهار داشت که افغانستان به یک قرارداد اجتماعی جدید نیاز دارد تا از انحصار قدرت جلوگیری شود و زمینه برای حکومت‌داری فراگیر فراهم گردد. وی افزود: «ما در این کنفرانس به دنبال راه‌هایی هستیم که همه مردم افغانستان، بدون توجه به قومیت یا گرایش سیاسی، در آینده کشور سهیم باشند.»
در این نشست، برخی از چهره‌های سیاسی و مدنی درباره جزئیات طرح موزاییک یوناما و امکان اجرای آن در افغانستان رایزنی کردند. این طرح، که پیشنهاد می‌دهد قدرت به‌صورت غیرمتمرکز میان مناطق و گروه‌های مختلف تقسیم شود، با هدف کاهش تنش‌های قومی و سیاسی و ایجاد ثبات پایدار ارائه شده است. با این حال، برخی از شرکت‌کنندگان نگرانی‌هایی درباره عملی بودن این طرح در شرایط کنونی افغانستان، که تحت کنترل طالبان قرار دارد، مطرح کردند.
کنفرانس استکهلم فرصتی برای ادامه این گفت‌وگوها و رفع برخی از انتقادات بود. شرکت‌کنندگان بر لزوم هماهنگی میان گروه‌های مخالف طالبان و ایجاد یک جبهه واحد برای فشار بر طالبان و جامعه جهانی تأکید کردند. آن‌ها همچنین خواستار توجه بیشتر به حقوق زنان، آزادی بیان، و آموزش در هرگونه طرح پیشنهادی برای آینده افغانستان شدند.
پیش‌تر، در نشستی مشابه در انطالیه، ترکیه، که با حضور جریان‌های دموکراتیک و مدنی افغانستان برگزار شده بود، طرح موزاییک با انتقادهای گوناگون مواجه شد. برخی از شرکت‌کنندگان آن نشست معتقد بودند که این طرح بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های کنونی افغانستان، به‌ویژه حاکمیت طالبان و محدودیت‌های اجتماعی و سیاسی، نمی‌تواند به‌طور مؤثر اجرا شود. همچنین، عده‌ای این طرح را بیش از حد انتزاعی و فاقد برنامه عملی برای پیاده‌سازی دانستند.
